Speciaal aandacht voor peuken bij opruimactie Noordzeestranden

De elfde editie van de Boskalis Beach Cleanup Tour staat voor de deur. Van 1 tot en met 15 augustus verwijderen enkele duizenden vrijwilligers het afval van stranden langs de gehele Noordzeekust. Er is extra aandacht voor vervuiling door sigarettenpeuken.

De komende twee weken wordt op dertig verschillende plekken afval van het strand geraapt. De tour start morgen in het zuiden in de Zeeuwse plaats Cadzand en in het noorden op het Waddeneiland Schiermonnikoog. De slotetappe is op 15 augustus in Zandvoort.

Zowel volwassenen als kinderen kunnen meedoen. Er hebben zich tot nu toe ruim 1.700 mensen ingeschreven, vertelt Jorn Matena van Stichting De Noordzee dat de jaarlijkse schoonmaakactie organiseert. Deze score is gelijk is aan die van voorgaande edities.

“Naast de inschrijvers helpt ook altijd een groot aantal vrijwilligers op de dagen zelf. Zij komen er nog bij. Het is ieder jaar geweldig om te zien hoeveel Nederlanders de Noordzee een warm hart toedragen en tijd vrijmaken voor het opruimen van afval.”

Sigarettenpeuken groot afvalprobleem
Het accent ligt op vervuiling door peuken. Matena licht toe: “Sigarettenpeuken zijn het meest gevonden afval op populaire stranden in Nederland. Vorig jaar werden er tijdens de Tour maar liefst 27.854 peuken opgeruimd, wat slechts een fractie is van het totale aantal peuken op het strand.”

Sigarettenpeuken bestaan voor 95 procent uit plastic en bevatten diverse giftige stoffen, zoals kwik, nicotine en lood. Eenmaal in het milieu valt de peuk uiteen in vervuilende plastic micro- en nanodeeltjes. “Eén peuk kan wel duizend liter zeewater vervuilen. Peuken worden ook vaak aangetroffen in de maag van vissen, zoogdieren en vogels.”

Matena vindt het een positieve ontwikkeling dat kustgemeenten rookvrije stranden invoeren. “De teller staat nu op vier van de in totaal 27 kustgemeenten. Dat aantal moet echt verder omhoog.”

Dalende trend maar streefcijfer nog ver weg
Sinds de eerste editie in 2013 hebben ruim 20.000 vrijwilligers bijna 110.000 kilo afval van de stranden gehaald. Vorig jaar ging het om ruim 6.000 kilo. Er worden elk jaar allerlei soorten afval gevonden, onder meer pellets, piepschuim, snoepverpakkingen en vispluis.

Uit onderzoek dat Stichting De Noordzee in 2021 publiceerde, blijkt wel dat de hoeveelheid aangetroffen afval op stranden in tien jaar tijd met 25 procent is gedaald. Matena plaatst hierbij een kanttekening. “We zien dat de aantallen afnemen maar het probleem is nog lang niet opgelost. Gemiddeld kom je in Nederland op 100 meter strand 282 stuks afval tegen. Ter vergelijking, het Europese streefcijfer per 100 meter voor 2030 is 20.”

Ook meetactie door vrijwilligers
Opruimen alleen volstaat dan ook niet, zegt Matena. “Wij vragen met de Boskalis Beach Cleanup Tour aandacht voor het afvalprobleem maar aanpak bij de bron is hard nodig. Daarom zijn we dit jaar het nieuwe burgerwetenschappelijk project Meet Mee voor een Schone Noordzee gestart, zodat we onze kennis over afval van de afgelopen twintig jaar beter kunnen inzetten voor preventie. We willen voorkomen dat het afval in de natuur komt.”

Volgens Matena versterken de twee acties elkaar. “We gaan van opruimen naar oplossen. Met Meet Mee voegen we nog meer kennis toe over de hoeveelheid, samenstelling en herkomst van het afval. Zo kunnen we in gesprek met overheden en industrie tot betere beleidsmaatregelen komen.”

Wil je een handje helpen? Ga naar de website van de Boskalis Beach Cleanup Tour. Hier vind je meer informatie over waar afval wordt opgeruimd en hoe je kunt deelnemen.