Na het winnen van de publieksprijs op het Waterinnovatiefestival raken steeds meer waterschappen geïnteresseerd in het 'superkritisch water vergassen' van natte reststromen, een project van het bedrijf SCW Systems in Alkmaar. Met de technologie kan onder meer zuiveringsslib worden omgezet in groengas en waterstof.
Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) is een pleitbezorger van de nieuwe technologie en droeg het project aan voor de waterinnovatieprijs. Na de nominatie werd het project door de vakjury in de finale niet gehonoreerd met een eerste plaats, maar kreeg het wel de meeste stemmen van het publiek.
De voordracht was vooral bedoeld om andere waterschappen erop te wijzen dat dit project kansen biedt voor de verwerking van zuiveringsslib, zegt woordvoerder Marko Cortel van HHNK. Met superkritisch water vergassen wordt slib een grondstof, aldus Cortel. Dat betekent dat slib niet langer de verbrandingsoven ingaat, maar wordt het omgezet in grondstof en energie. Van afval- tot grondstof, het is een gamechanger, stelt Cortel. “Deze techniek kan voor alle waterschappen in Nederland een grote verandering zijn in de omgang met zuiveringsslib.”
Na het waterinnovatiefestival hebben zich nog eens 3 waterschappen gemeld voor informatie over het project, vertelt Cortel. Dat waren er al 8. ”Op dit moment wil de helft van de Nederlandse waterschappen meer weten over de mogelijkheden.”
Daarover geeft SCW Systems zelf nog niet veel prijs. De nieuwe en ingewikkelde technologie moet eerst tot wasdom komen, voordat het bedrijf ermee naar buiten treedt, stelt Cortel. “De verwachting is dat dat volgend jaar gebeurt.”
Interessante ontwikkeling
Superkritische watervergassing voor de verwerking van zuiveringsslib staat al enige jaren op het netvlies van de waterschappen. In 2016 publiceerde STOWA het rapport 'Experimenteel onderzoek superkritisch vergassen van zuiveringsslib' waarin de techniek op basis van voorstudies onder meer werd gekwalificeerd 'als een interessante ontwikkeling voor de eindverwerking van zuiveringsslib'. Waterschap Aa en Maas had de ambitie om op rwzi Oijen een demonstratie-installatie voor superkritisch vergassen van slib te realiseren.
Op het bedrijventerrein Boekelermeer in Alkmaar experimenteert het bedrijf SCW Systems nu al jaren met 'superkritisch water vergassen'. Mede dankzij 280 miljoen euro aan SDE-subsidie heeft het bedrijf met partner Gasunie New Energy een fabriek op industriële schaal gebouwd. Het moet het begin zijn van een flinke opschaling. In de plannen zoals die in de media zijn verschenen, wordt ook gesproken over de bouw van fabrieken in Rotterdam en Groningen met als doel om de komende 5 jaar 500 miljoen kuub groengas te produceren met superkritische watervergassing. Dat gas kan direct in het bestaande hogedruknetwerk worden ingebracht, aldus de Gasunie.
Financiers
Dat het project als veelbelovend geldt, blijkt uit de financiers die investeren in de ontwikkeling van de technologie. Dat zijn vermogende partijen, zoals pensioenbelegger PGGM (namens Pensioenfonds Zorg en Welzijn) en het investeringsfonds INvest-NL. Gasunie New Energy legde voor miljoenen euro’s de gasinfrastructuur rondom de fabriek aan.
De participatie van HHNK richt zich op inbreng van kennis over de afvalwaterbehandeling en slibverwerking. Cortel: “Ons contact is in 2016 begonnen. Toen waren ze nog aan het pionieren in een klein gezelschap. Het idee was dat het mogelijk moet zijn om bijvoorbeeld rioolslib superkritisch te vergassen. Dat was het plan en daarover zijn we in gesprek geraakt.”
En gebleven. Binnen de wereld van de waterschappen heeft HHNK zich opgeworpen als ambassadeur van het project met het doel om meerdere waterschappen mee te krijgen zodat de technologie beschikbaar komt voor opwerking van zuiveringsslib tot nieuwe grond- en brandstoffen.
Natuurlijk proces
Het proces is in feite niet anders dan het versnellen van het natuurlijke proces dat gas creëert: organische resten worden onder hoge druk en temperatuur eeuwenlang samengeperst, vertelt directeur Gerard Essing van SCW Systems in 2019 aan dagblad NRC. De technologie zet (natte) organische reststromen zoals rioolslib, agrarische biomassa, GFT en reststoffen uit de industrie om in groene grond- en brandstoffen, zijnde groengas en waterstof.
Door het water, met daarin de reststromen, op hoge druk (>221 bar) en hoge temperatuur (> 375 °C) te brengen, ontstaat de zogeheten superkritische fase. Daarin is het onderscheid tussen de gas en vloeistof verdwenen. Alle organische moleculen in de reststroom vallen uiteen en bereiken een nieuw evenwicht in de vorm van een synthesegas (methaan, waterstof, CO2 en koolmonoxide). Tegelijkertijd kristalliseren de anorganische stoffen zoals als mineralen en zouten uit, zodat ze kunnen worden teruggewonnen. Wat resteert is water.
CO2 mineralisatie
Het is voor het eerst dat natte reststromen zoals organische materialen op grote schaal nuttig worden hergebruikt, stelt SCW Systems. De technologie kan daardoor een belangrijke bijdrage leveren aan zinvol hergebruik van deze reststromen. Voor het vrijkomen van het broeikasgas CO2 in het vergassingsproces, onderzoekt SCW Systems de mogelijkheid om dit gas te laten reageren met olivijn - een veelvoorkomend mineraal gesteente. De vaste stof die deze CO2 mineralisatie oplevert, is als fijn poeder geschikt voor meerdere toepassingen in markten als de beton- en papierindustrie, claimt het bedrijf.
Deze zogeheten negatieve emissie van CO2, ziet Cortel ook als groot pluspunt van de nieuwe vergassingstechnologie. “Bij de productie van het traditionele cement komt bijvoorbeeld veel CO2 vrij. Als de superkritische vergassing van zuiveringsslib dan ook een grondstof oplevert die als alternatief kan dienen in de productie van cement, dan snijdt het mes aan 3 kanten.”
MEER INFORMATIE
H2O actueel over de waterinnovatieprijs
