Diona de Jager (18), Elle Raven (18) en Femke Kruisselbrink (17) onderzochten op Wetsus in Leeuwarden de mogelijkheid om toiletpapier te ontwikkelen dat medicijnresten bindt. De gymnasiumstudenten verdienden er een reis mee om deel te nemen aan de uitreiking van de Stockholm Junior Water Prize. “Dit hadden we nooit verwacht”, zegt Elle Raven.
De Stockholm Junior Water Prize, een internationale wedstrijd voor jongeren over de hele wereld, wordt tijdens de Wereld Water Week in Stockholm uitgereikt door kroonprinses Victoria van Zweden. Dat gebeurde dit jaar op 22 augustus.
Om het probleem van medicijnresten uit het oppervlaktewater te verminderen kwamen de drie Nederlandse studenten op het idee om toiletpapier te ontwikkelen dat medicijnresten bindt met lignine. “Voorkomen is beter dan genezen”, vertelt Raven. “We hebben geprobeerd het probleem zo dicht mogelijk bij de bron aan te pakken. Hoe mooi zou het zijn als met toiletpapier een deel van het probleem opgelost kan worden? Rwzi’s kunnen al heel goed het toiletpapier eruit zuiveren, waardoor medicijnresten eenvoudiger te filteren zijn.”
Restproduct
Lignine is een van de meest voorkomende bindingen op aarde. Het komt veel voor in planten en bomen. “Lignine is een restproduct bij de productie van toiletpapier. Dus wij vonden het een goed idee om het wél te gebruiken.” De studenten tuigden experimenten op. Ze voegden pure lignine aan toiletpapier toe. “Dat hebben we gedaan door pulp te maken van toiletpapier, daar lignine aan toe te voegen en vervolgens met een papierraam het mengsel te drukken tot nieuw papier. Dat vergeleken we met normaal toiletpapier. En de resultaten waren echt heel goed. Alle medicijnresten werden beter opgenomen.”
Bij sommige medicijnresten leidde het tot een flinke opname, zegt Raven. “De opname verschilt per medicijn. Dat heeft te maken met de structuur van het medicijn. Gemiddeld neemt het papier met lignine zo'n 20 procent meer medicijnresten op dan normaal toiletpapier. Dat lijkt weinig, maar als je bedenkt dat er momenteel maar een klein deel wordt gefilterd, dan is dat een best groot percentage. Een stof als diclofenac wordt nu bijna niet gezuiverd. En die komt ook heel veel voor in het oppervlaktewater. Maar bij ons wordt het voor 90 procent opgenomen.”
Diona de Jager, Elle Raven en Femke Kruisselbrink (vlnr)
Toiletpapierfabrieken
Volgens Raven kan het toiletpapier bijdragen aan het oplossen van het probleem. “In het productieproces wordt lignine momenteel uit wc-papier gehaald, omdat het een bruine kleur geeft. Waarom zouden we het er niet gewoon in laten zitten? Daar zouden we nog meer onderzoek naar willen doen.” Om dit voor elkaar te krijgen willen de studenten graag in contact komen met toiletpapierfabrieken, om samen te kijken naar een oplossing.
Met het idee werden de drie uitgenodigd voor de uitreiking van de prestigieuze Stockholm Junior Water Prize in Zweden. Een wedstrijd voor studenten van 15 tot 20 jaar die onderzoeksprojecten hebben ontwikkeld die kunnen helpen bij het oplossen van grote wateruitdagingen. De wedstrijd trekt tienduizenden inzendingen uit meer dan 30 landen. “Dat was een hele bijzondere week. De prijs werd uitgereikt door de kroonprinses van Zweden. Helaas ging deze niet naar ons. Maar er waren veel jongeren. Dus ja, we hebben nu vrienden over de hele wereld”, glundert Raven.
