Wat zijn de mogelijkheden om met aquathermie gebouwen te verwarmen of te koelen? Dat gaat een brede coalitie van overheidsorganisaties, waterbeheerders, drinkwaterbedrijven, onderzoeksinstellingen en andere partijen uitzoeken. Om het gebruik van thermische energie uit water te stimuleren hebben zij gisteren de Green Deal Aquathermie ondertekend. De overeenkomst heeft een looptijd van drie jaar.
Dirk-Siert Schoonman, dagelijks bestuurslid bij de Unie van Waterschappen en heemraad bij Waterschap Vallei en Veluwe, spreekt van een mooi initiatief. Aquathermie kan volgens hem een belangrijke bijdrage leveren aan de energietransitie. “De potentie is in theorie enorm, al staat dit nog niet bij iedereen op het netvlies. We willen deze potentie in de praktijk brengen.”
Dirk-Siert Schoonman
Schoonman wijst op onderzoek van CE Delft en Deltares, waaruit blijkt dat thermische energie uit oppervlaktewater (TEO) kan voorzien in 40 procent van de toekomstige warmtevraag van 350 petajoule per jaar in de gebouwde omgeving. Voor thermische energie uit afvalwater (TEA) en drinkwater (TED) gaat het om 15 en 1,5 procent. De ontwikkeling van aquathermie raakt volgens Schoonman in een stroomversnelling. Hij noemt als voorbeeld een project in een nieuwbouwwijk in Katwijk. “Hier is het de bedoeling dat woningen worden aangesloten op een warmtenet, waarbij de energie uit een boezemwater wordt gehaald.”
Twintig ondertekenaars
De Green Deal die drie jaar duurt, is ondertekend door twintig partijen. Daaronder bevinden zich de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, van Economische Zaken en Klimaat en van Infrastructuur en Waterstaat, de provincies Fryslân, Gelderland en Zuid-Holland, de Unie van Waterschappen, de waterschappen Aa en Maas en Brabantse Delta, Vewin en het drinkwaterbedrijf Brabant Water. Ook de kennisinstellingen Deltares, Erasmus Universiteit Rotterdam, KWR en STOWA doen mee. Het rijtje wordt gecomplementeerd door NWB Bank, VNG, Netbeheer Nederland, Syntraal en IF Technology.
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat trekt negen ton uit voor de uitvoering van de deal, terwijl de andere partijen eveneens een bijdrage in geld of natura leveren. Verder wordt de overeenkomst ondersteund door twintig partners. “Zij onderschrijven het doel van de Green Deal”, zegt Schoonman. “De partners denken mee en willen zich er actief voor inzetten. Er is dus brede aandacht van nu veertig organisaties. Om het netwerk verder te laten groeien, zijn meer bedrijven en organisaties van harte welkom om deel te nemen.”
Programma opgesteld
Om de uitvoering van de Green Deal handen en voeten te geven, is een programma Aquathermie opgesteld en een programmabureau in het leven geroepen. Binnen het programma staan het delen van kennis en het organiseren van aanvullend onderzoek centraal. Tevens worden praktijkpilots met aquathermie ondersteund en is er aandacht voor vraagstukken van ‘governance’.
'Er is meer kennis over de infrastructuur nodig'
Want de potentie van aquathermie mag dan wel groot zijn, er moet volgens Schoonman ook nog veel gebeuren. “Zo is meer kennis over de infrastructuur nodig. Hoe zorg je ervoor dat energie uit water op een goede manier bij huishoudens terechtkomt? Een andere vraag is: wat zijn de effecten van aquathermie op het watersysteem? Worden door het koelen van water de problemen met blauwalg minder of heeft de ecologie er juist last van?”
Een belangrijk thema bij aquathermie is ‘governance’, merkt Schoonman op. “Het gaat om een publiek-private samenwerking. Dan moet wel duidelijk zijn wie de zeggenschap heeft en de verantwoordelijkheid draagt.”
Plek in regionale energiestrategieën
Op het ogenblik zijn dertig regio’s bezig om een Regionale Energiestrategie te formuleren. Het wordt erg spannend wat daarin de rol van aquathermie wordt, vindt Schoonman. “Deze vorm van energie raakt steeds meer in beeld bij gemeenten en andere partijen in de regio’s. Zij zijn op zich bijzonder geïnteresseerd, maar hoe serieus nemen ze aquathermie in hun eigen energiestrategieën? Dat zal de komende tijd moeten blijken.”
Aan de waterschappen zal het alvast niet liggen, besluit de Unie-bestuurder. “Aquathermie ligt dicht bij onze kern. Het gaat per slot van rekening om water.”
MEER INFORMATIE
UvW over ondertekening Green Deal
Eerder bericht over de deal
Bericht over potentie aquathermie
Artikel over potentie TEO (magazine H2O)
Redactioneel: TEO, TEA en TED, omarm ze
Presentaties tijdens KNW Najaarscongres 2018
UvW: nieuws en publicaties over thermische energie
