Ongeveer 190 miljoen kinderen in Afrika lopen groot gevaar door een samenloop van drie dreigingen die aan water gerelateerd zijn. Het gaat om onvoldoende water, sanitaire voorzieningen en hygiëne (WASH), daarmee samenhangende ziekten en klimaatrisico’s. Dit blijkt uit een analyse van Unicef.
De drievoudige dreiging is het meest acuut in tien ‘hotspots’ in Centraal- en West-Afrika: Benin, Burkina Faso, Kameroen, Tsjaad, Ivoorkust, Guinee, Mali, Niger, Nigeria en Somalië. Volgens de VN-organisatie wordt hierdoor een dodelijke combinatie voor kinderen gecreëerd.
Het rapport Triple Threat is gepubliceerd aan de vooravond van de grote VN-waterconferentie in New York, die morgen op Wereldwaterdag (22 maart) officieel van start gaat en tot en met vrijdag duurt. Daarbij is water voor gezondheid een van de hoofdthema’s. De conferentie wordt georganiseerd door Nederland samen met Tadzjikistan.
‘Watercatastrofe in Afrika’
Volgens de analyse van Unicef kunnen wereldwijd 600 miljoen kinderen geen gebruikmaken van drinkwater dat veilig wordt beheerd en hebben 1,1 miljard kinderen geen toegang tot goede sanitaire voorzieningen. Jaarlijks overlijden ongeveer 400,000 kinderen jonger dan vijf jaar aan onveilig water, sanitatie en hygiëne ofwel meer dan duizend per dag.
De situatie is het meest zorgwekkend in Afrika. Dit werelddeel wordt geconfronteerd met een “watercatastrofe”, zegt programmadirecteur Sanjay Wijesekera van Unicef. “Terwijl klimaat- en watergerelateerde schokken wereldwijd escaleren, zijn de risico’s nergens ter wereld zo groot voor kinderen.”
Door verwoestende stormen, overstromingen en historische droogtes worden in Afrika veel voorzieningen en huizen vernietigd en watervoorraden vervuild. Er zijn hongercrises en ziekten verspreiden zich. Het dreigt alleen nog maar erger te worden door de klimaatverandering die in het bijzonder Centraal- en West-Afrika hard treft, waarschuwt Wijesekera. “Hoe uitdagend de huidige omstandigheden ook zijn, zonder dringende actie zou de toekomst er veel somberder uit kunnen zien.”
Grote kindersterfte door onvoldoende WASH
In de tien landen die als hotspots worden aangemerkt, heeft bijna een derde van de kinderen thuis geen toegang tot schoon water en twee derde niet tot elementaire sanitaire voorzieningen. Voor een kwart van de kinderen is open ontlasting een normale gang van zaken. Thuis is er vaak geen water en zeep om handen te wassen.
Het merendeel van deze landen – vooral in de Sahel – kampt ook met instabiliteit en gewapende conflicten. Dat maakt de toegang van kinderen tot schoon water en sanitaire voorzieningen nog lastiger.
Als gevolg van onvoldoende WASH is de kindersterfte door ziekten groot. Zo waren er vorig jaar in zes van de tien landen cholera-uitbraken. Van de kinderen onder de vijf jaar die wereldwijd aan WASH-gerelateerde ziekten overlijden, woont ongeveer 40 procent in een van de hotspots.
Oproep bij VN-waterconferentie
Unicef roept vanwege de WASH-problematiek op tot verschillende maatregelen tijdens de VN-waterconferentie:
- snelle opschaling van investeringen in de sector, onder meer vanuit wereldwijde klimaatfinanciering;
- versterking van de klimaatbestendigheid in de WASH-sector en de gemeenschappen;
- geven van prioriteit aan de meest kwetsbare gemeenschappen in het WASH-beleid en de programma’s;
- vergroten van de effectiviteit van systemen en van de coördinatie en capaciteit om voorzieningen voor water en sanitatie aan te bieden;
- implementatie van het SDG6 Global Acceleration Framework van UN-Water en investeren in de belangrijkste versnellers.
