De verbetering van de waterkwaliteit in het werkgebied van Hoogheemraadschap van Delfland stagneert. Er is vorig jaar meer stikstof en fosfor gemeten dan in 2020. Ook de gemiddelde concentratie gewasbeschermingsmiddelen in het glastuinbouwgebied was veel hoger. De ecologische waterkwaliteit is evenmin op orde. Heemraad Marcel Belt concludeert dat de druk op de waterkwaliteit vanuit land- en glastuinbouw te groot blijft. “Dat is onacceptabel.”
Emissies van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen vanuit de glastuinbouw zijn in het gebied de voornaamste bronnen van vervuiling van het water, stelt het hoogheemraadschap. “Gezamenlijke inspanningen met de glastuinbouwsector om lozingen en lekkages uit de kassen terug te dringen, leverden tussen 2013 en 2020 een aanzienlijke verbetering op, maar die verbetering zet voor het tweede jaar op rij niet door.”
In de waterkwaliteitsrapportage 2021 van Delfland valt te lezen dat op tal van parameters slechter wordt gescoord dan in 2020. Zo was de concentratie stikstof in de West- en Oostboezem van Delfland in het zomerhalfjaar hoger dan in 2020. Ook in de glastuinbouwpolders was de stikstofconcentratie hoger. “Alleen in de graslandpolders ligt de concentratie lager dan in 2020.”
De gemeten fosforconcentraties waren hoger (Westboezem) of gelijk (Oostboezem en glastuinbouwpolders) aan 2020. Lokaal voldoen veel meetpunten niet aan de normen voor stikstof en fosfaat. Van de 185 meetpunten voldeed vorig jaar 14 procent aan de norm voor stikstof en 17 procent aan de norm voor fosfor.
Gewasbeschermingsmiddelen
“We treffen gewasbeschermingsmiddelen nog steeds te vaak en incidenteel in hoge concentraties aan. Dit belemmert op veel plaatsen de ontwikkeling van een gezond ecosysteem”, aldus Delfland. Volgens de kwaliteitsrapportage was de gemiddelde totale concentratie in het glastuinbouwgebied veel hoger dan in 2020. Van 11 gewasbeschermingsmiddelen werd vorig jaar de norm overschreden. “Dit zijn 9 stoffen minder dan in 2020 en evenveel als in 2019”, aldus de rapportage. Hierbij wel de kanttekening dat de lijst met 40 stoffen is uitgebreid.
In 2021 is een nieuwe prestatie indicator (PI) ontwikkeld voor gewasbeschermingsmiddelen. Deze PI is gebaseerd op toxiciteit en is een maat voor het percentage metingen dat geen belemmering vormt voor de ecologie, aldus de kwaliteitsrapportage. Ook hier is de score onvoldoende. “Met 81 procent wordt de PI voor toxiciteit (90 procent) niet gehaald.”
Metalen
Delfland heeft ook gemonitord op andere belangrijke chemische en fysisch-chemische parameters. Het gaat dan om verontreinigingen als metalen en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) en ecologie-ondersteunende parameters als zuurstof, doorzicht, temperatuur, ammonium, chloride en de zuurgraad.
Conclusie, aldus de rapportage: "Over het algemeen zijn van de ecologie-ondersteunende parameters de ammoniumconcentratie en het doorzicht nog niet optimaal." Verder zijn PAK’s een probleem op de Schie (Oostboezem) en zijn deze normoverschrijdend aangetroffen in de Verversingskanaal in Den Haag en in het Westland. Op 1 meetpunt is voor zink een overschrijding gevonden. In de KRW-waterlichamen zijn aanvullend nog 43 metalen gemeten. Hiervan overschreden arseen, kobalt, kwik en seleen de norm op álle meetpunten en uranium op 1 locatie, aldus de rapportage.
Ecologische waterkwaliteit
Door al deze normoverschrijdingen raakt de gewenste ecologische waterkwaliteit steeds verder uit zicht. “De waternatuur wordt bedreigd door emissies uit land- en glastuinbouw, stroming, vaar-recreatie en vraat door onder andere ganzen en exotische rivierkreeften”, stelt het hoogheemraadschap.
Volgens de kwaliteitsrapportage blijkt uit de monitoring en toetsing dat er nog veel schort aan de leefruimte voor soorten, voorts is er sprake van veel menselijke verstoring en zijn er weinig gebiedseigen soorten. “Dit vindt zijn weerslag vooral bij de waterplanten, maar heeft ook een effect op fytoplankton, macrofauna en vis”, aldus de rapportage.
Haaks op ambities
De stagnatie van de kwaliteitsverbetering staat haaks op de ambities van het bestuur van het hoogheemraadschap, zoals vastgelegd in het bestuursakkoord ‘Iedereen aan de slag voor water’ (2019-2023). De slechtere scores zijn ook tegengesteld aan de inspanningen van Delfland om de waterkwaliteit te verbeteren. “Het halen van de doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) vergt extra inzet van álle betrokken partijen, inclusief het Rijk”, zegt heemraad Belt. “Bij het Rijk gaan wij de problematiek van gewasbeschermingsmiddelen benadrukken en de noodzaak voor hulp bij de aanpak. Want ook het landelijk beeld is ronduit slecht.”
Als het aan de fractie van de Algemene Waterschapspartij ligt, gaat de glastuinbouw vanaf volgend jaar een extra heffing betalen totdat de waterkwaliteit een heel stuk is verbeterd. "Wat ons betreft is dat een toeslag van 100 procent want zo heel veel betalen de tuinders nu niet aan Delfland. En voor dat geld kan Delfland dan 10 extra controleurs aannemen."
MEER INFORMATIE
Waterkwaliteitsrapportage 2021 (PDF)
