Na een aanzienlijke daling gaan de waterstanden in de grote rivieren weer stijgen. Volgens Waterschap Rivierenland dient een vijfde hoogwatergolf zich aan. Het water komt naar verwachting niet zo hoog te staan als begin deze maand.
Momenteel zijn de waterstanden van de Rijn, Maas en IJssel normaal voor de tijd van het jaar. Dat gaat echter veranderen, vooral omdat het weer meer gaat regenen in de stroomgebieden van de rivieren.
De waterhoogte van de Rijn bij Lobith is nu rond de 10 meter boven NAP, ruim 4 meter onder het niveau van tien dagen geleden tijdens de vierde hoogwatergolf van de afgelopen maanden. Tot en met vrijdag is er nog een lichte daling, daarna loopt de waterstand weer op. Deze zal in de buurt komen van 13 meter boven NAP, meldt Waterschap Rivierenland. “Daarmee zou deze vijfde piek van deze winter net onder alle voorgaande blijven.”
Weer toename van kwelwater
Hierdoor zal volgens het waterschap het kwelwater in de polders opnieuw gaan toenemen en langer aanhouden. “Onze sloten blijven het overschot aan water afvoeren om ook een volgende reeks buien goed te kunnen verwerken. Water vasthouden heeft pas zin wanneer het langdurig droog is en de bodem opdroogt in de aanloop naar het groeiseizoen.”
Het drijvende gemaal de Pannerling gaat met het oog op de nieuwe hoogwatergolf nog niet terug naar de eigenlijke ligplaats in Doornenburg. Dit gemaal is ingezet bij de piek begin januari en draaide toen mee bij het Kolffgemaal in Hardinxveld-Giessendam om water af te voeren. Het drijvende gemaal is nu afgemeerd in de haven van Arnhem.
Snel opkomend hoogwater
Alphons van Winden geeft op de site waterpeilen.nl een nadere toelichting op de stijgende waterstanden. De eerste golf water zorgt waarschijnlijk ervoor dat de waterstand van de Rijn bij Lobith met zo’n 2 meter stijgt naar 11,5 à 12 meter boven NAP op 23 en 24 januari. Onder meer flinke regenval in Midden-Duitsland kan vervolgens leiden tot snel opkomend hoogwater.
“Die hoogwatergolf beweegt zich vanaf 23 januari door de Rijn naar Nederland en zal bij Lobith aankomen op 26 of 27 januari. Hoe hoog het peil komt is nog moeilijk te zeggen, omdat het om een combinatie van sneeuw en regen gaat vanuit meerdere neerslaggebieden. Als ik nu een eerste ruwe schatting maak dan kom ik op een stand tussen 13,5 en 14 meter boven NAP”, aldus Van Winden.
Ook de Maas is sterk gedaald de afgelopen dagen. De afvoer bedraagt nog maar ongeveer 400 kubieke meter per seconde bij Maastricht, slechts een vierde van de afvoer tijdens de piek op 4 januari. Maar volgende week ziet het beeld er volgens Van Winden anders uit. “Een stijging tot rond de 1.500 m³ per seconde is niet onwaarschijnlijk en die afvoer wordt dan bereikt op 24 of 25 januari.” De dagen daarna lijkt het droger te worden, maar deze verwachting is nog erg onzeker.
Eerlijker voor de boeren en de maatschappij.
Het pleidooi voor meer overleg in het kader van grensoverschrijdend waterbeheer met Duitsland en België, maar ook met Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland, is wel steekhoudend. Het stroomgebied van de Rijn beslaat naast Nederland immers Zwitserland, Duitsland en Frankrijk. Stroomgebied van de Maas beslaat naast Nederland ook Frankrijk, Luxemburg, België en Duitsland. Voor zover ik weet zijn er in waterschapverband slechts een aantal pilots hier momenteel concreet mee bezig o.a. via het ontwerpen en operationaliseren van grensoverschrijdend waterbeheer rondom de Overijsselse Vecht en ook voor delen van het Roer stroomgebied dat aansluit op de Maas. Ruimte voor de rivieren in Nederland gaat maar beperkte impact hebben als niet eenzelfde inhaalslag gaat plaatsvinden in de bovenstrooms genoemde landen.
Acht kennisinstituten uit Nederland, België, Duitsland en Luxemburg gaan daarom onder coördinatie van Deltares onderzoek doen naar beter beheer van grensoverschrijdende regionale stroomgebieden. De watersnood in juli 2021 heeft geleerd dat autoriteiten hier geen goed overzicht over hebben en dat kennis over de overstromings- en droogterisico’s langs de kleinere grensoverschrijdende zijrivieren van de Maas en Rijn nog heel versnipperd is.
Het artikel stelt terecht dat voor grensoverschrijdend waterbeheer nog te weinig urgentie is.