Waterbouwprijs voor afstudeerprojecten over Trisoplast en zeegrasherstel

Lian Schout en Anne-May Alkemade hebben de Waterbouwprijs 2024 gekregen voor hun afstudeerprojecten aan respectievelijk de Hogeschool Rotterdam en de TU Delft. Schouten toonde aan dat het afdichtingsmateriaal Trisoplast een kansrijke vervanger voor klei is bij dijkversterkingen. Alkemade onderzocht een nieuwe techniek die grootschalig zeegrasherstel beter mogelijk maakt.

De Waterbouwprijs is een initiatief van de Vereniging van Waterbouwers. Hierbij zijn zo’n 90 bedrijven aangesloten, die samen ongeveer 80 procent van het waterbouwvolume voor hun rekening nemen. Het doel van de prijs is om de waterbouw goed onder de aandacht van jongeren te brengen.

De prijs wordt jaarlijks toegekend in twee categorieën: hoger beroepsonderwijs en wetenschappelijk onderwijs. In beide waren vijf afstudeerprojecten genomineerd. De juryleden keken onder meer naar het innovatieve karakter en de bijdrage aan de duurzaamheid van de sector.

Hun keuze viel op de projecten van Lian Schout die de studie Civiele Techniek aan de Hogeschool Rotterdam volgde en Anne-May Alkemade, afgestudeerd aan de Technische Universiteit Delft. Zij ontvingen de Waterbouwprijs uit handen van Maria Montijn (winnaar Waterbouwprijs 2023 bij het wo) tijdens de Waterbouwdag op 17 oktober in Utrecht.

Trisoplast erosiebestendiger dan klei
Schout won met haar afstudeerproject De erodeerbaarheid van Trisoplast en klei. In het Aqualab op het terrein van de voormalige Rotterdamse Droogdok Maatschappij deed zij onderzoek naar de erosiebestendigheid van Trisoplast in vergelijking met de erosiebestendigheid van klei met erosieklasse 1 en 2. Ze voerde langsstroom- en golfbelastingsproeven uit.

Trisoplast is een mineraal afdichtingsmateriaal dat bestaat uit zand, bentoniet en een polymeer en wordt momenteel gebruikt voor onder- en bovenafdichtingen van afvalbergingen. In combinatie met water zwelt het bentoniet op en vormt dan samen met de polymeren een sterke en dichte structuur. Schout toonde aan dat Trisoplast een hogere weerstand heeft tegen erosie dan klei met erosieklasse 1 en 2. Dit geldt voor zowel langsstroming als golfbelasting.

Trisoplast is daarom kansrijk als vervanger van klei bij het versterken van dijken. Dat komt goed uit want hiervoor is erg veel klei nodig, terwijl klei van de juiste kwaliteit schaarser wordt. Volgens de jury heeft Schout uitstekend onderzoek verricht en de toepassing van Trisoplast bij dijkversterkingen een stap dichterbij gebracht.

Nieuwe techniek voor grootschalig zeegrasherstel
Alkemade kreeg de prijs voor het project Seed-sediment Dynamics: An experimental study into the behavior of seagrass seeds in a sand mixture informing a novel approach for large scale seagrass restoration. Zij bekeek een nieuwe techniek voor zeegrasherstel in ondiepe wateren. Dat herstel is belangrijk omdat in zeegrasvelden veel CO₂ wordt opgeslagen en ook erosie wordt tegengegaan.

Tot nu toe ontbreekt echter een goede techniek om het herstel van zeegras op grote schaal tegen lage kosten uit te voeren. In het nieuwe idee worden zeegrasherstel en bestaande baggertechnieken gecombineerd.

Alkemade onderzocht het aanleggen van een dunne laag van circa 10 centimeter met een mengsel van zand, water en zaden. Om goed te kunnen ontwikkelen, moeten de zaden tussen de 1 en 5 centimeter onder de bovenkant van de nieuwe zandlaag zitten. Uit de experimenten die Alkemade uitvoerde, blijkt dat lage zandconcentraties en ook kleinere zandkorreldiameters gunstig zijn om de zaden op de juiste plek in de bodem terecht te laten komen.

Volgens de jury is het een prachtig voorbeeld van hoe fundamenteel onderzoek naar mengsels de opschaling van een oplossing voor natuurherstel dichterbij kan brengen. De methode wordt binnenkort in Schotland getest in een grootschalige pilotstudie met meer dan 100.000 zeegraszaden.