De meeste inwoners en bedrijven in Friesland zijn volgend jaar aanzienlijk meer kwijt aan het waterschap. Dat komt volgens Wetterskip Fryslân door de complexere wateropgaven. De uitgaven stijgen hierdoor in een jaar tijd van 176 miljoen naar 203 miljoen euro.
Voor bezitters van een eigen woning zal het even slikken zijn. Zo betaalt een gezin in een koopwoning volgens voorbeeldberekeningen van Wetterskip een bedrag van 507 euro in 2024, tegenover 420 euro in 2023. Dat is ruim 20 procent meer. Voor mkb-bedrijven gaat de waterschapsbelasting zelfs met bijna 33 procent omhoog (zie tabel).
Dit blijkt uit de ontwerpbegroting voor 2024 die het dagelijks bestuur op 23 oktober presenteerde. Begin november bespreekt het algemeen bestuur van Wetterskip Fryslân de begroting, waarna er nog aanpassingen kunnen volgen. Het algemeen bestuur stelt op 21 november de begroting definitief vast.
Lasten voor boeren omlaag
Voor bewoners van een huurhuis is er gunstiger nieuws. Eenpersoonshuishoudens betalen in 2024 gemiddeld 160 euro aan waterschapslasten, 6 euro minder dan dit jaar. Voor meerpersoonshuishoudens met een huurwoning gaan de lasten wel wat omhoog: met 5 procent. “Er is maximaal aan de knoppen gedraaid om mensen met een laag inkomen en in huurhuizen zoveel mogelijk profijt te geven”, licht dagelijks bestuurder Rob van Maurik toe in een interview met Omrop Fryslân.
Voor agrarische bedrijven daalt de waterschapsbelasting: van 6.895 naar 6.743 euro (min 2,2 procent). Dat boeren minder betalen, heeft volgens Van Maurik – zelf in het dagelijks bestuur namens de fracties van Water Natuurlijk, PvdA en de geborgde zetels van de natuurorganisaties – niets te maken met de grote zege van BBB bij de waterschapsverkiezingen.
Hij noemt het een toevalligheid. “De afgelopen jaren zijn de waardes van woningen en bedrijven omhoog gegaan. Dat veroorzaakt de lastenstijging. Bij de waardes van boerenbedrijven zit dit anders. Zij hebben in feite eerder te veel betaald en dat wordt nu gecorrigeerd.”
Ontwikkeling van belastingdruk 2024 t.o.v. 2023 I Bron: Begroting 2024 Wetterskip Fryslân
Scherpe keuzes nodig
Het is in het algemeen geen prettige boodschap, zegt Van Maurik in een bericht op de site van Wetterskip Fryslân. In juni was al bekendgemaakt dat er een forse kostenstijging aan zat te komen. “Net als alle andere waterschappen worden we geconfronteerd met opgaven en ontwikkelingen waarop we maar beperkt invloed hebben.” Volgens de begroting zal Wetterskip komend jaar 203,2 miljoen euro uitgeven, een toename met ongeveer 27 miljoen euro.
Daarvoor worden verschillende redenen aangevoerd. Door het snel veranderde klimaat is het nodig om het watersysteem aan te passen. Volgens Van Maurik vraagt dat om scherpe keuzes over bijvoorbeeld het versterken van dijken, het bergen van water en het vasthouden van zoet water.
Vanwege de eisen voor waterkwaliteit in de Kaderrichtlijn Water moet Wetterskip flink investeren in maatregelen op rioolwaterzuiveringen en voor het oppervlaktewater. Ook aan het onderhoud van de vele grote en kleine waterstaatswerken is het waterschap heel wat geld kwijt. Daarnaast worden de kosten opgedreven door algemene marktontwikkelingen, zoals inflatie, oplopende rentes, gestegen energieprijzen en de krappe arbeidsmarkt.
Streven naar stabielere tarieven
Het dagelijks bestuur wil de komende jaren gaan werken met stabielere uitgaven en een sluitende begroting. In de begroting voor 2024 zijn de uitgaven nog groter dan de inkomsten.
In verband hiermee wil het dagelijks bestuur van Wetterskip doorpakken in kwesties die in het verleden zijn vooruitgeschoven. Het uitgangspunt is dat alle vaste kosten worden betaald uit vaste inkomsten. De eigen reserves worden alleen nog aangesproken voor eenmalige uitgaven.
OOK ELDERS AANZIENLIJKE LASTENSTIJGINGEN
Wetterskip Fryslân is niet het enige waterschap dat aanzienlijke lastenstijgingen voor bewoners en bedrijven heeft aangekondigd. Dit speelt over de breedte. Waterschap Limburg meldt dat de stijgende kosten hun weerslag hebben op de tarieven van zowel de watersysteemheffing als de zuiveringsheffing. Het jaartarief voor een eenpersoonshuishouden per jaar stijgt met 31 euro (huurwoning) dan wel 42 euro (koopwoning met een WOZ-waarde van 270.000 euro). Voor een meerpersoonshuishouden gaat het om een stijging met 74 euro (huurwoning) of 84 euro (koopwoning).
Ook bij Hunze en Aa’s nemen de kosten toe en in het kielzog daarvan de lasten. Met de inzet van reserves (6 miljoen euro) worden tariefstijgingen in 2024 gedempt. Desondanks gaan de tarieven behoorlijk omhoog in de voorgestelde begroting: voor de waterschapsheffingen met 4,1 procent en voor de zuiveringsheffing met 9,2 procent.
Het dagelijks bestuur van waterschap Hollandse Delta heeft het over een krachtige begroting voor 2024, met forse investeringen. Om de werkzaamheden volgend jaar te kunnen uitvoeren, is het nodig dat de belastingopbrengst met 7,1 procent stijgt. Omdat er gebruik wordt gemaakt van reserves die de afgelopen jaren zijn gevormd, kan de verhoging volgens het dagelijks bestuur tot dit percentage beperkt worden gehouden.
Het Hoogheemraadschap van Delfland trekt vanaf 2024 extra geld voor waterkwaliteit uit in verband met de opgave van de Kaderrichtlijn Water. Ook blijft Delfland onder meer investeren om in 2025 energieneutraal en in 2050 klimaatneutraal te zijn. De hogere uitgaven zullen te merken zijn in de waterschapsbelasting. De begroting ligt vanaf morgen (26 oktober) twee weken ter inzage.
