secundair logo knw 1

In december riep Deltacommissaris Peter Glas op bij de bouwopgave rekening te houden met de klimaatverandering en verstedelijking anders te verdelen over Nederland, van laag naar hoog. Ties Rijcken zag in Glas' oproep een risico op een mogelijke 'bankrun op de schaal van Nederland'. In de waterwereld wordt er veel over gesproken, stelt Rijcken vast. Om dat debat te voeden stelt hij een aantal spannende vragen. 

door Ties Rijcken

Ties Rijcken 180 vk Ties RijckenIn 2020 publiceerde ik het essay Het einde van Nederland, met een sigarendoosberekening van zeespiegelniveaus waarbij de kosten voor het behouden van delen van Nederland (met duinen, dammen, dijken en polderbeheer) even groot zijn als het terugtrekken (door uitkopen): het ‘break even punt’. Voor Vlieland ligt dit op 65 centimeter, Texel 1,2 meter, Walcheren 12 meter, Noord-Nederland 25 meter en geheel laag Nederland 145 meter.

Ik had gehoopt dat het idee van terugtrekken uit laag Nederland met deze berekening afgedaan zou zijn, maar tot mijn schrik hintte de Deltacommissaris in december naar het herverdelen van verstedelijking van laag naar hoog Nederland. Ik schreef daarop Het begin van het einde, waarin ik voorrekende dat de Deltacommissaris met twee batenposten (polderbeheer en overstromingsrisico) van enkele miljoenen euro’s per jaar het risico neemt dat een 'bank run' begint op de schaal van Nederland.

(Bij een bank run gaat er een gerucht over de bank rond, waarna mensen hun geld van de bank halen. Dat versterkt het gerucht, meer mensen halen hun geld van de bank, de bank gaat daadwerkelijk failliet en de economie stort in. Een self-fulfilling prophesy.)

'Waar komt het idee toch vandaan dat het wegpompen van polderwater onbetaalbaar zou kunnen worden, wetende dat het momenteel per inwoner van Nederland maar een paar euro per jaar kost?'

In mijn essays leg ik uit dat hetzelfde dreigt voor Nederland. Er heerst een boeiend debat over in de waterwereld en om dat te voeden hier zes spannende vragen.

Is de Deltacommissaris buiten zijn boekje gegaan door terugtrekken te suggereren: moet iets zo fundamenteels niet aan de politiek of een commissie worden voorgelegd? De Deltacommissie van 2008 was nota bene opgericht om een bank run te voorkomen.

Waar komt het idee toch vandaan dat het wegpompen van polderwater onbetaalbaar zou kunnen worden, wetende dat het momenteel per inwoner van Nederland maar een paar euro per jaar kost?

Leidt het ontmoedigen van verstedelijking in laag Nederland in het krachtenveld van de ruimtelijke ordening niet slechts tot vertraging, terwijl er al zo veel belemmeringen zijn?

Hoe kan het herverdelen van verstedelijking van laag naar hoog Nederland met veiligheid als argument een tastbaar positief effect hebben? (Mijn antwoord: 1) Bij een overstroming is er door de herverdeling van de verstedelijking minder schade. Vraag: hoe groot kan dit effect kwantitatief zijn?  2) Bij een overstroming is er géén schade, omdat we een gebied daadwerkelijk hebben opgegeven. Behalve voor de Waddeneilanden kan dat alleen met triljoenenhulp vanuit het buitenland. Vraag: zouden andere landen daartoe bereid zijn?)

Gaat de staf Deltacommissaris het goede voorbeeld geven en gaat hij kantoor houden in hoog Nederland?

Als we zó bang voor de zeespiegelstijging zijn, is het dan niet verstandiger om zwaarder op de waterkeringen in te zetten? Welke veiligheidsniveaus hanteren stuwdammen en aardbevingsgevoelige wolkenkrabbers in het buitenland? Willen we nog steeds de overstromingsrisiconormering een factor tien lager hebben dan andere milieurisico’s? Welke veiligheidsniveaus resulteren als we beter kijken naar de huidige opslag in de schadeberekeningen (van 30%), voor milieuschade, erfgoedschade, keteneffecten, de kosten van onnodige evacuaties (die komen veel vaker voor dan echte overstromingen), en bovendien dalende asset prijzen, emigratie en afnemende buitenlandse investeringen na een overstroming?

Ties Rijcken is publicist over waterveiligheid en waternatuur

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs en door waterprofessionals geschreven artikelen (Uitgelicht). H2O draagt geen verantwoordelijkheid voor de inhoud van deze bijdragen, maar bepaalt wel of een bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Geachte redactie, ik ben verheugd dat eindelijk het besef is dat het klepelbeleid nu ter discussie is gesteld. Ik heb bij waterschap Hollandse delta al jaren als bestuurslid aangedrongen om het klepelen alleen als noodzaak te gebruiken. Ook heb ik div gesprekken gehad met SBB mbt klepelen in de duinen van Ouddorp waarbij de structuur volledig werd vernield. Dit jaar is eindelijk door beherende organisatie alleen maar gemaaid en wel in oktober waar mi de hele natuur in dit duingebied mee is geholpen. Het waterschap heeft nu ook bepaald dat klepelbeleid op de schop moet en in de toekomst alleen maar met maaibeleid mag worden uitgevoerd. Dus goed resultaat waar ik blij mee ben. Dit is natuurbehoud zoals het moet.
@JWBoehmerSommige desinformatie is te simplistisch om op te reageren. Zelfs citeren van een nieuwsbericht blijkt lastig (aanpak van dijken is lang niet altijd verhogen). Instabiliteit en kans op zettingsvloeiing worden ook aangepakt. Daarmee wordt ook de invloed van zee en maan beperkt, maar dan wel op basis van logische en bewezen relaties ipv dubieuze, onwaarschijnlijke en onbewezen hypotheses. Oei, toch gereageerd. Dom van me. Ik kan dit beter negeren.
Het zou me niet verbazen als ze me een keer komen halen omdat ik de verkeerde dingen beweer  - volgens de VLOEK van ZEE en MAAN en Jan Willem Boehmer..auteur Jongedijk Bijv.  op pag 5 over “Het ophogen van dijken (€15mln/km over 800 km vlgs HWBP) vergroot alleen maar het gevaar: Hoe hoger de dijk hoe groter het aantal slachtoffers”. Voor het uitdiepen van vaarwegen (meer Ruimte voor de Rivier) geldt hetzelfde: Hoe groter, (dieper én breder) de badkuip hoe groter het overstromings gevaar en hoe groter ook hierbij het aantal slachtoffers”. Ik vrees dat ik daarmee het gezag erger heb geïrriteerd dan Zwagerman deed met haar verkeerde opmerking over “de kerf”. Ik heb nooit gedacht dat het zou gebeuren: Nou zijn we klaar met je”
Even terug denken in de tijd: waarvoor waren dijken ook al weer uitgevonden? Dat was -vroeger- om ons tegen het water te beschermen. Nu gaan we buitendijks bouwen, dus is de vraag:  is dat water dan weg? Nee, dat moet juist nog komen , en,  als dat echt komt -misschien pas volgende eeuw- dan helpt dat dijkje toch ook niet meer, alle inspanningen van dijkversterkingen ten spijt.
Een goede actie van de UvW. Logisch zou nu ook zijn om een vergelijkbare brief naar de regering te sturen ten aanzien van het verbieden van bestrijdingsmiddelen en te veel aan mest.