De drie nominaties voor de RIONEDinnovatieprijs 2025 zijn bekend. Het gaat om De Gasdetectieklep (door TBS-SVA Groep, W&W Ingenieurs en Waternet), Pumpemodul Rioolwaterpompstation (door Pumpemodul AS) en Volg de Vuile Waterdruppel (door Nelen & Schuurmans).
Welke innovatie op het gebied van riolering en stedelijk waterbeheer wordt de opvolger van de 3D-geprinte walmuurput van Neolithic? Dat wordt beslist op de RIONEDdag die op 6 februari 2025 in Utrecht wordt gehouden. Dan mogen de bezoekers hun stem uitbrengen, nadat de genomineerde innovaties eerst – onder andere met een video – zijn gepresenteerd.
Een onafhankelijke nominatiecommissie heeft de selectie gemaakt uit de acht inzendingen voor de prijs. Deze zijn ingediend door gemeenten, bedrijven en andere organisaties. Volgens de commissie was er een duidelijke top drie.
Niet-begunstigers van Stichting RIONED konden dit keer voor het eerst deelnemen. Dat gaf denktanks en startups de mogelijkheid om ook mee te doen. Hiervan is volgens RIONED goed gebruikgemaakt met een zeer divers aanbod van innovaties als gevolg.
De nominaties
Deze drie innovaties zijn nu nog in de race:
De Gasdetectieklep
TBS-SVA Groep en W&W ingenieurs hebben in samenwerking met Waternet deze nieuwe techniek ontwikkeld om veilig, snel en betrouwbaar gassen in het riool te kunnen meten. De Gasdetectieklep biedt een zeer robuuste, afsluitbare opening in de putdeksel.
Een draaiende beweging met de puthaak geeft toegang tot een geleider. Hierin wordt de slang of telescopische buis van het meetapparaat aangebracht, zonder dat er gassen ontsnappen.
Pumpemodul Rioolwaterpompstation
Dit nieuw type pompstation is een ontwerp van het Noorse bedrijf Pumpemodul AS. Het gaat om een ondergronds pompstation geplaatst in een buitenmantel, dat (inclusief verzamelput en pompen) boven de grond kan worden gebracht voor onderhoud.
Het station is compact en geeft geen stank- of geluidsoverlast. Belangrijkste doel van de innovatie is dat de veiligheid en werkomstandigheden voor onderhoudsmedewerkers worden verbeterd.
Volg de Vuile Waterdruppel
Nelen & Schuurmans (water management consultancy en IT) ontwikkelde deze innovatie. Hiermee wordt het vuile rioolwater een label meegegeven in een integraal hydrodynamisch model. Hetzelfde geldt voor neerslag. Op elke plek in de riolering is de verdeling van schone en vuile waterdruppels bekend en ook is te zien hoe het vuile water zich verspreid in de riolering, op straat of in het oppervlaktewater.
Daardoor kunnen gericht maatregelen worden genomen om schadelijke emissies te voorkomen. Nelen & Schuurmans noemt Volg de Vuile Waterdruppel een mooie invulling van de recent vastgestelde Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater.
Eerlijker voor de boeren en de maatschappij.
Het pleidooi voor meer overleg in het kader van grensoverschrijdend waterbeheer met Duitsland en België, maar ook met Luxemburg, Frankrijk en Zwitserland, is wel steekhoudend. Het stroomgebied van de Rijn beslaat naast Nederland immers Zwitserland, Duitsland en Frankrijk. Stroomgebied van de Maas beslaat naast Nederland ook Frankrijk, Luxemburg, België en Duitsland. Voor zover ik weet zijn er in waterschapverband slechts een aantal pilots hier momenteel concreet mee bezig o.a. via het ontwerpen en operationaliseren van grensoverschrijdend waterbeheer rondom de Overijsselse Vecht en ook voor delen van het Roer stroomgebied dat aansluit op de Maas. Ruimte voor de rivieren in Nederland gaat maar beperkte impact hebben als niet eenzelfde inhaalslag gaat plaatsvinden in de bovenstrooms genoemde landen.
Acht kennisinstituten uit Nederland, België, Duitsland en Luxemburg gaan daarom onder coördinatie van Deltares onderzoek doen naar beter beheer van grensoverschrijdende regionale stroomgebieden. De watersnood in juli 2021 heeft geleerd dat autoriteiten hier geen goed overzicht over hebben en dat kennis over de overstromings- en droogterisico’s langs de kleinere grensoverschrijdende zijrivieren van de Maas en Rijn nog heel versnipperd is.
Het artikel stelt terecht dat voor grensoverschrijdend waterbeheer nog te weinig urgentie is.