H2O Premium

In het Buijtenland van Rhoon, net onder Rotterdam, ontstaat nieuwe akkerbouw die als voorbeeld kan dienen voor de transitie van de Nederlandse landbouw. Dat zegt Gerard Doornbos, voormalig landbouwvoorman en oud-dijkgraaf als hem de vraag wordt gesteld: hoe moet het nou verder met de landbouw, die er maar niet in slaagt om de belasting van water en natuur te verminderen? Het antwoord uit Rhoon is: extensiveren. 

Stormvloedrampen en overstromingen spreken tot de vaderlandse verbeelding. Dit geldt bij uitstek voor de Sint-Elisabethsvloed van 1421, die veelvuldig werd geïnterpreteerd overeenkomstig de behoefte en smaak van de tijd. 600 jaar later geeft de legendarische watersnood aanleiding tot reflectie op het verleden én de toekomst. Hoe verhoudt beeldvorming van de ‘strijd tegen het water’ zich tot de realiteit van de snelle klimaatverandering? 

Zuid-Limburg ging afgelopen zomer kopje onder. Het water kwam van alle kanten. Dijkgraaf Patrick van der Broeck was volledig verrast. “Als we dit scenario in een crisistraining hadden gedaan, dan was ik weggelopen en had ik gezegd: wat een onzin! Dat gaat toch nooit gebeuren.” Het gebeurde wél en de Limburgse ramp was een wake-up call voor heel Nederland: de weersextremen worden veel extremer dan waarmee wordt gerekend in stresstesten en adaptatieaanpak. 

Li An Phoa uit Amsterdam droomt van drinkbare rivieren. Ze wandelt langs rivieren die vaak nog vervuild zijn om dat vergezicht met anderen te delen en hen tot actie aan te zetten. Dit jaar liep ze de IJssel af en presenteerde ze een boek waarin ze beschrijft wat haar drijft. “Als we de rivier ervaren, begrijpen we haar beter.”

Ruim twintig jaar is Hugo Gastkemper directeur van Stichting RIONED, de koepelorganisatie voor stedelijk waterbeheer. Vlak voor zijn pensioen, in februari volgend jaar, blikt hij terug én vooruit. ‘Niet alleen boven de grond is ruimte schaars, maar ook onder de grond.’

Dood hout in het water, een strook bomen langs de oever of het behoud van blokken vegetatie. Bescheiden ingrepen in beken en beekdalen kunnen het ecologisch functioneren ten goede komen. Maar in welke mate en onder welke omstandigheden? Van 2014 tot 2021 testten de waterschappen De Dommel, Aa en Maas en Brabantse Delta, Provincie Noord-Brabant en Wageningen Environmental Research verschillende maatregelen in het veld.