Boeren en grondeigenaren ten zuiden van Eindhoven tot de Belgische grens mogen van 1 april tot 1 juni niet beregenen met grondwater op grasland. Op de hoge zandgronden is het grondwaterpeil nog steeds te laag, stelt waterschap De Dommel dat het onttrekkingsverbod heeft ingevoerd.
Na de droogte in 2018 is er te weinig regen gevallen op de hoge zandgronden, aldus het waterschap. De grondwaterstand is daardoor niet voldoende aangevuld. En extra waterinlaat uit grote rivieren is nauwelijks mogelijk, stelt het waterschap.
Het gebied waar het beregeningsverbod is ingesteld. Kaart De DommelLos van de droogte stroomt het water in het gebied onder Eindhoven en Tilburg sneller weg, omdat het uit hoger gelegen, hellende gronden bestaat. Deze kenmerken maken het gebied extra gevoelig voor droogte. Bij De Dommel staan op de meeste plekken de stuwen nog steeds hoog om water zo lang mogelijk vast te houden in het gebied.
In de lager gelegen gebieden van Midden-Brabant heeft de grondwaterstand zich beter kunnen herstellen, aldus het waterschap.
Aa en Maas
Waterschap Aa en Maas geeft boeren en grondeigenaren die ‘waterbesparende en water conserverende maatregelen’ hebben getroffen, wel groen licht om vanaf 1 april te beregenen met grondwater. Hoewel ook dit waterschap vaststelt dat de grondwaterstanden laag zijn voor de tijd van het jaar, ziet het geen reden om onttrekkingsverboden in te stellen.
Dat geldt overigens niet voor degenen die geen waterbesparende maatregelen hebben getroffen. Voor hen blijft het standaard voorjaarsverbod voor het beregenen van grasland met grondwater tot 1 juni van kracht, meldt het waterschap. “Dat verbod geldt ook voor graslandpercelen die in de beschermingszones rondom natuurgebieden liggen.”
Aa en Maas houdt de vinger aan pols. Op de meeste plekken staan de stuwen nog steeds extreem hoog, waardoor oppervlaktewater de grond inzakt en ondergrondse voorraden worden aangevuld. “Omdat de grondwaterstanden maar net boven de grenswaarden voor een beregeningsverbod staan, blijven deze maatregelen waar nodig in tact.”
Brabantse Delta
Brabantse Delta voert in het Zuidwestelijke werkgebied geen onttrekkingsverboden in. Maar het scheelde niet veel, meldt het waterschap. "De grondwatersanden zijn laag voor de tijd van het jaar." Het waterschap roept op verstandig om te gaan met water en houdt de stuwen hoog.
Vechtstromen
In het gebied van de Vechtstromen bedroeg het gemiddelde neerslagtekort op 1 april nog steeds circa 40 millimeter. Toch heeft in overgrote deel van het gebied van waterschap de grondwaterstand zich hersteld. De natte maand maart heeft daaraan bijgedragen, aldus het waterschap. Ook heeft de hoge waterstand van de stuwen bijgedragen aan het herstel van de grondwaterstanden.
Alleen op de hoge zandgronden op de stuwwal van Oldenzaal en Ootmarsum, de Sallandse Heuvelrug en de Hondsrug blijft lokaal de grondwaterstand achter bij het langjarig gemiddelde, meldt het waterschap.
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.