De Vereniging Eigen Huis mengt zich in het debat over de aanpassing van het belastingstelsel van de waterschappen. De vereniging maakt zich grote zorgen over de positie van de huishoudens, schrijft ze in een brief aan de Unie van Waterschappen. Ze dringt erop aan dat de waterschapslasten eerlijker worden verdeeld en dat de ‘verschuiving van lasten naar huishoudens’ wordt teruggedraaid.
Huishoudens betalen zo’n 80 procent van de totale watersysteemheffing, maar hebben geen geborgde zetels meer, schrijft de vereniging die met 783.717 leden (2019) 18 procent van de huiseigenaren vertegenwoordigt. “De balans tussen belang, betaling en zeggenschap is volledig zoek.”
Eigen Huis dringt er bij de UvW op aan dat ze het in 2018 gepresenteerde plan van de Commissie Aanpassing Belastingstelsel (CAB) voor een nieuw belastingstelsel overneemt. Daarin worden de kosten voor waterbeheer ‘eerlijker, duidelijker en duurzamer’ verdeeld, aldus de vereniging.
De voorgestelde wijziging van de CAB is door de waterschappen evenwel afgewezen, met als consequentie dat het huidige stelsel nog steeds van kracht is. De Unie van Waterschappen heeft inmiddels de aanpassing van het belastingstelsel weer op de agenda gezet. In de algemene vergadering deze week (vrijdag) wordt weer over de kwestie gesproken.
Complex en onredelijk
Het leidt opnieuw tot debat over het stelsel dat in 2014 door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) kritisch tegen het licht werd gehouden met onder meer als uitkomst dat het complex en op een aantal punten onredelijk is. Het OESO-rapport was de aanleiding voor de in gang gezette stelselwijziging.
Vereniging Eigen Huis onderstreept in haar brief de onredelijkheid in het stelsel. “De totale watersysteemheffing is sinds de introductie van het nieuwe belastingstelsel in 2009 met bijna 500 miljoen euro toegenomen. Iedere euro die extra betaald moet worden aan waterschappen komt voor bijna 80 procent voor rekening van huishoudens. Agrariërs en vooral bedrijven zitten voor het spreekwoordelijke dubbeltje op de eerste rang.”
De vereniging vreest dat alle investeringen die de waterschappen de komende jaren moeten doen, ‘waaronder de gevolgen van de klimaatverandering’ volledig voor rekening van de huishoudens komt. Dat is onacceptabel, aldus de vereniging.
WOZ-waarde
Daar komt bij, aldus Eigen Huis, dat het aandeel van huishoudens in de categorie gebouwd steeds groter wordt door sterke stijging van de WOZ-waarde van woningen. Die gaat veel harder dan voor niet-woningen.
Het pleidooi voor een eerlijker verdeling van de lasten onderbouwt de vereniging met cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek uit 2018. Dat bracht 1,5 miljard euro aan waterschapsheffingen in kaart. “Ongeveer 12 procent komt voor rekening van de categorie onbebouwd, 0,4 procent voor de categorie natuur en 87,6 procent voor de categorie en ingezetenen. Opvallend is dat binnen de laatste categorie slechts 10 procent door bedrijven wordt opgebracht en het overgrote deel door huishoudens.”
