Financiële compensatie voor grondwater wordt lastig verhaal

Na de gemeenteraad van Wierden rommelt het nu ook in die van Twenterand: Gemeentebelangen wil financiële compensatie van Vitens voor de onttrekking van grondwater binnen de gemeentegrenzen. Maar dat gaat niet zomaar.

Allereerst zijn de partijen aan het verkeerde adres. ''Het is de provincie die de vergunningen verleent’’, verklaart woordvoerder Elly Klut van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). ''Die is dus het bevoegd gezag.’’

Patricia van der LindenDat bevestigt Vewin, de vereniging van drinkwaterbedrijven in Nederland. ''Bij het verlenen van een vergunning worden alle belangen zorgvuldig afgewogen’’, aldus woordvoerder Patricia van der Linden. ''Op basis van artikel 5.27 van de Waterwet moeten grondeigenaren onttrekking van grondwater gedogen wanneer hier een vergunning voor is.’’

Zo’n 60 procent van het drinkwater in Nederland wordt gemaakt van grondwater. Vorige week meldde drinkwaterbedrijf Vitens dat het in de warme en droge junimaand de maandvergunningen voor vier grondwaterwingebieden in Twente heeft overschreden. Dat wil zeggen dat er meer liters grondwater zijn opgepompt dan daar was toegestaan. Ook vorig jaar zomer werden de normen op enkele plekken overschreden.

Motie
Een week eerder al schaarde de gemeenteraad van Wierden zich vrijwel unaniem achter een motie van het CDA, waarin de gemeente wordt opgeroepen het drinkwaterbedrijf ‘een significant bedrag’ te laten betalen voor de grondwaterwinning in het gebied. Als argument werd genoemd dat agrariërs immers ook rekening moeten houden met het grondwaterpeil.

Daarbij aanhakend kritiseerde Gemeentebelangen Twenterand de plannen van Vitens om tussen Daarle en Vriezenveen een nieuwe locatie aan te boren. Daardoor zal het grondwaterpeil in het toch al droge gebied verder zakken, aldus de politieke partij, die eveneens wijst op de gevolgen voor agrariërs.

Het enige wat een gemeente zou kunnen doen, denkt woordvoerder Klut van de VNG, is in gesprek gaan met het bevoegd gezag, de provincie dus. ‘’Dan gaat het over behoorlijk bestuur, goed nabuurschap: als jij iets besluit wat effect heeft op mij, laten we dat dan in overleg doen.’’

Schadevergoeding
Volgens Vewin worden bij het verlenen van een vergunning alle belangen al zorgvuldig afgewogen. Wat wel mogelijk is, zegt woordvoerder Van der Linden, is dat bijvoorbeeld boeren op grond van artikel 7.18 lid 2 van de Waterwet aanspraak maken op een schadevergoeding als zij menen schade van de onttrekking te ondervinden. Dat gebeurt ook al regelmatig.

''Maar dat is iets anders dan een vergoeding voor het onttrekken van grondwater. Daarvoor kan geen sprake zijn van aanvullende betalingen van een drinkwaterbedrijf aan een gemeente.’’

Publiek belang
Drinkwaterbedrijven, zo benadrukt Vewin, hebben een wettelijke leveringsplicht en dienen een belangrijk publiek belang. Dat stelt ook Vitens zelf, dat in totaal 24 grondwaterwingebieden in Overijssel heeft.

''Wij moeten aan de watervraag voldoen’’, aldus woordvoerder Evy Elschot. ''We zien tijdens deze heel warme dagen dat er een toename in waterverbruik is van ruim 37 procent. Dat wil zeggen dat er naast de 1.000.000.000 liter water die we dagelijks in heel het Vitensgebied leveren, meer dan 370.000.000 liter extra nodig is.’’

Wat de gevolgen van de overschrijding zijn, kan Elschot niet zeggen. ''Daarvoor verwijzen we naar de provincie.’’ De provincie Overijssel noch de gemeente Wierden was in staat om te reageren.

MEER INFORMATIE
Vitens wint in Twente meer grondwater dan toegestaan