De onderhandelingen tussen het Ministerie van LVVN en de Unie van Waterschappen over een nieuwe gedragscode beheer en onderhoud lopen moeizaam. Dat ligt aan het gebruik van de klepelmaaier en kan ervoor zorgen dat waterschappen vanaf 1 januari voor alle beheer- en onderhoudsactiviteiten losse vergunningen aan moeten vragen.
De waterschappen en het ministerie zijn al twee-en-een-half jaar in onderhandeling over een nieuwe gedragscode. “Die code is belangrijk. Het is een soort overkoepelende afspraak tussen de waterschappen en de rijksoverheid”, legt Jane Alblas van de Unie van Waterschappen uit.
Jane AlblasDie code regelt dat de manier waarop de waterschappen hun beheer- en onderhoudstaken vervullen, in overeenstemming wordt gebracht met de geldende natuurwetgeving. “We zijn er voor een heel erg groot deel uit, alleen nog niet over het klepelmaaien.”
Met klepelmaaien wordt het maaien van bermen langs wegen en watergangen met een klepelmaaier bedoeld. Deze maaier kan hoog opgaand gewas maaien en verhakselt zonder problemen dikke takken of afval. Gemiddeld genomen wordt bij het klepelmaaien circa 80% van de insecten in de gemaaide berm gedood.
En dat is de reden dat het ministerie ervan af wil. De waterschappen zijn het er niet mee eens . “Het grote voordeel van deze methode is dat er maar één keer per jaar gemaaid hoeft te worden. Dat zorgt volgens ons uiteindelijk voor biodiversiteitswinst, ten opzichte van maaimethodes die vaker per jaar moeten worden toegepast.”
Ook onderzoeken de waterschappen samen met soortenorganisaties zoals de Vlinderstichting manieren waarop de klepelmaaier verantwoorder kan worden ingezet. “Bijvoorbeeld door wat hoger boven de oppervlakte te maaien of met minder snelheid.”
Het ministerie lijkt bereid de klepelmaaier toe te staan als de veiligheid dat vraagt, zoals bij steile taluds. Maar de waterschappen willen meer. “Het ministerie legt de natuurwetgeving veel strikter uit dan voorheen. Dat zorgt voor een juridische werkelijkheid. Als waterschappen hebben wij te maken met de uitvoerbaarheid in de praktijk. En de waterschappen zijn nu niet gebaat bij de inzet van een nieuwe soort materiaal, maar bij een gesprek over het doel dat we willen bereiken en dat is natuurvriendelijk beheer en onderhoud.”
Als de oude gedragscode per 1 januari vervalt en er nog geen nieuwe code is, dan moeten de waterschappen voor alle onderhouds- en beheersmaatregelen losse vergunningen aanvragen. Dit heeft ook de aandacht van de politiek, want er zijn al Kamervragen over gesteld.
Volgens Alblas is het misschien mogelijk met de toezichthoudende provincies een tijdelijke gedoogconstructie af te spreken. “Maar we hopen vooral op korte termijn tot goede afspraken te komen.”
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.