Tot 1 juni mag in 3 zuidelijke regio’s van Brabant geen grondwater worden gebruikt om grasland en sportvelden te beregenen. De grondwaterstanden zijn daar onder de grenswaarde gezakt. Ook de wateraanvoer in de rivieren is laag; de waterstand in de Rijn is in tientallen jaren niet zo laag geweest voor deze periode van het jaar, schrijft Rijkswaterstaat (RWS).
De Brabantse waterschappen hebben besloten, zo schrijven ze, om de grondwatervoorraad te beschermen. Door de vele zonuren, hoge temperaturen, nauwelijks regen in maart en een verdrogende oostenwind zakten de grondwaterpeilen razendsnel weg, schrijven de waterschappen. “Vooral op de hogere zandgronden in het zuiden.”
Er zijn grote verschillen qua grondwaterstanden in Brabant. In de beekdalen die lager liggen en vlakker zijn, blijft het grondwater langer op peil. Door het uitblijven van regen is op veel plaatsen de bovenste laag van de bodem zeer droog.
Jaarlijks besluiten de Brabantse waterschappen op 1 april of grasland vanaf dat moment beregend mag worden met grondwater. Bepalende vraag daarbij is: zijn de gemeten grondwaterstanden in meer dan de helft van een deelgebied lager dan de ondergrens? Blijkens de registratie van HydroNet is dat in zuidelijke regio’s het geval.
Noord-Brabant: actuele grondwatersituatie op 1 april 2022. In de 3 rode gebieden geldt tot 1 juni een grondwateronttrekkingsverbod voor het beregenen van grasland.
De voorjaarsregeling gaat over het besproeien van graslanden, sportvelden en golfterreinen, schrijven de waterschappen Brabantse Delta, De Dommel en Aa en Maas. “Akkerbouwgewassen, bijvoorbeeld mais of groenten, vallen niet onder de regeling en mogen, als dat nodig is, wel beregend worden. Beregenen uit beken en sloten (oppervlaktewater) mag, zolang er geen onttrekkingsverbod geldt. Dat is per gebied verschillend.” De drie waterschappen gaan, zo schrijven ze, in het veld controleren.
Rijn en Maas
De droge maand maart is ook van invloed op de waterafvoeren in de rivieren. Door de natte winterperiode leek er sprake van een goede uitgangspositie voor de start van het seizoen. “De regionale watersystemen zaten overvol en de afvoeren van de Rijn en Maas waren hoger dan gemiddeld”, schrijft Rijkswaterstaat.
Inmiddels is de situatie heel anders. In de Rijn werd een waterstand van 7,5 m boven NAP bij Lobith en een waterafvoer van slechts 1.150 m3/s gemeten. Ongberuikelijk, schrijft RWS. “Waterafvoeren rond de 2.650 m3/s en een waterstand van ongeveer 11 m boven NAP zijn de normale waarden voor het voorjaar.”
Ook Waterpeilen.nl signaleert op Twitter een lage waterstand in de rivieren, maar plaatst een kanttekening bij de lage waterstanden in de Rijn:
Ook in de Maas is er sprake van een zeer lage afvoer:
Evenals Waterpeilen ziet RWS door de verwachte neerslag de waterstanden langzaamaan weer iets toenemen. “In Nederland en in de stroomgebieden van de Rijn en de Maas wordt de komende twee weken meer neerslag verwacht dan gemiddeld. Daardoor zal de waterbeschikbaarheid in de bodem toenemen. Ook de afvoer van de rivieren zal toenemen”, meldt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling van het Watermanagementcentrum Nederland (WMCN-LCW) in de droogtemeter.
MEER INFORMATIE
H2O actueel: Na kletsnatte maand februari volgt kurkdroge maand maart: grondwaterstanden zakken snel
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.