Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) onder verscherpt toezicht gesteld. De NAM heeft de inspectiedienst jarenlang niet op de hoogte gesteld van mogelijke problemen met een put in Twente waar productiewater vanuit de oliewinning wordt geïnjecteerd, terwijl dit wel wettelijk verplicht is. Dat kwam aan het licht na een scheur in een buitenbuis.
Het verscherpte toezicht is gisteren met onmiddellijke ingang in werking getreden en geldt voor alle activiteiten van de NAM rondom de injectie van productiewater dat afkomstig is van de oliewinning in de Drentse plaats Schoonebeek. SodM heeft ook het Openbaar Ministerie (OM) gevraagd om een onderzoek. Die kijkt vanuit strafrechtelijk oogpunt naar de zaak.
De bal werd aan het rollen gebracht toen de NAM in februari een scheur in de buitenbuis van waterinjectieput ROW-2 constateerde en dat aan SodM meldde. Deze put ligt met nog een aantal andere putten in het voormalige gasveld Rossum-Weerselo in de Twentse gemeente Dinkelland. Dagelijks worden hier miljoenen liters afvalwater geïnjecteerd. Het water komt via een ondergrondse leiding uit Schoonebeek.
Geen tijdige actie van de NAM
Tijdens het onderzoek van SodM naar het incident bleek dat NAM al in 2017 weet had van mogelijke problemen bij ROW-2. In augustus van dat jaar was de druk in de ruimte tussen binnen- en buitenbuis kortstondig weggevallen. Dat kan nadelige gevolgen hebben voor de integriteit van de injectieput. De NAM lichtte SodM pas in maart 2021 in over de drukdaling.
Daarmee heeft de NAM zich niet aan zijn wettelijke plicht gehouden. Pieter van den Bergen, directeur Toezicht bij Staatstoezicht op de Mijnen, zegt hierover op de eigen site: “Activiteiten in de diepe ondergrond zijn niet zonder risico’s. Daarom is het zo belangrijk dat de NAM de monitoring op orde heeft, en zo goed mogelijk begrijpt wat zich in de diepe ondergrond heeft afgespeeld. Dat de NAM geen actie heeft ondernomen na de eerste signalen in 2017, vinden wij kwalijk. Bovendien stellen wij vast dat er nog veel onzekerheid is over de exacte toedracht.”
Van den Bergen laat weten dat het verscherpte toezicht pas wordt ingetrokken, als SodM ervan overtuigd is dat de NAM de risico’s van waterinjectie in de diepe ondergrond afdoende beheerst. Volgens de inspectiedienst zijn er momenteel echter geen aanwijzingen dat er zich gevaarlijke situaties hebben voorgedaan bij ROW-2 of dreigen plaats te vinden bij de andere injectieputten.
Ook nabijgelegen put stilgelegd
SodM vindt verder dat de NAM onvoldoende onderzoek heeft gedaan naar de oorzaak van de scheur in de buitenbuis van ROW-2. Ook was het monitoringsprogramma van het bedrijf niet in staat om schade aan de put tijdig op te sporen. Dit vormt volgens de toezichthouder vooral een risico voor de nabijgelegen put ROW-7. Daarom is deze put tijdelijk stilgelegd, net als eerder ROW-2.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij laat in een reactie weten dat het bedrijf “uiteraard” de aanbevelingen van SodM opvolgt. Daarom is ROW-7 direct buiten bedrijf gesteld. “Daarmee doen we ook recht aan de vragen uit de omgeving over deze waterinjectielocatie. We zullen ROW-7 pas weer in gebruik nemen nadat SodM hier goedkeuring voor heeft verleend.” De NAM gaat op verzoek van de inspectiedienst ook de monitoring van de andere actieve waterinjectieputten intensiveren.
Het is niet het eerste incident met de waterinjectie in Twente, nadat de oliewinning in Schoonebeek in 2011 – na vijftien jaar eerder te zijn gestopt – weer is opgestart. Omwonenden zijn volgens een bericht in dagblad Tubantia verbijsterd en overwegen een formele aangifte bij het OM. Zij vrezen dat vervuild water in de bodem terechtkomt. De vereniging van waterbedrijven Vewin wijst op de risico’s van afvalwaterinjectie bij olie- en gaswinning. Dit zou in ieder geval moeten worden uitgesloten in alle gebieden die belangrijk zijn voor de drinkwaterwinning.
MEER INFORMATIE
SodM over het verscherpte toezicht
Reactie van NAM op de maatregel
NAM over waterinjectie in Twente en Drenthe
Vewin over afvalwaterinjectie olie- en gaswinning
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.