De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) stelt 5,5 miljoen euro beschikbaar voor onderzoek naar klimaatrobuuste watersystemen en klimaatrobuust waterbeheer op landschapsschaal. De financiering is bedoeld voor interdisciplinaire, publiek-private consortia.
Stephan Toby“Dit onderwerp is natuurlijk super actueel”, zegt Stephan Toby. Hij is beleidsmedewerker bij NWO en projectleider voor deze call, zoals de uitnodiging om onderzoeksvoorstellen in te dienen wordt genoemd. “Klimaatverandering zet ons huidige watersysteem onder druk. Denk aan de droogte in 2018 of de overstromingen deze zomer.”
Volgens Toby roept de klimaatverandering vragen op in de maatschappij en is het ook aan wetenschappers om antwoorden te formuleren. “Voor een transformatie naar een robuust en veerkrachtig watersysteem en een waterrobuust landschap zijn kennis en innovatieve oplossingen nodig. Vorig jaar hadden we een call met een vergelijkbaar onderwerp, maar met een kleinere onderzoeksschaal.”
Onderzoeken naar klimaatrobuuste watersystemen die voor deze NWO-financiering in aanmerking willen komen, dienen het landschap als samenhangend geheel te bekijken. “Hoe we het waterbeheer in de toekomst aanpakken is geen lokale vraag, maar beslaat grotere gebieden. Daarbij zou je bijvoorbeeld kunnen denken aan de hoge zandgronden of de polders”, legt Toby uit.
Consortium
Andere voorwaarde om in aanmerking te komen voor financiering is het vormen van een consortium. Het zijn wetenschappers die de aanvraag indienen, maar wel met nauwe ondersteuning van in elk geval private partijen, die ook als co-financier optreden. “Bijkomend doel van dit soort calls is echt om wetenschappelijk onderzoek in de praktijk toe te passen. Daarom vragen we wetenschappers om partners te zoeken, in zowel de publieke als private hoek. De call komt voort uit de Kennis- en innovatieagenda Landbouw, Water en Voedsel en is dus interessant voor de land- en tuinbouwsector. Maar ook publieke partijen als waterschappen en waterbedrijven kunnen trouwens deel uit maken van een consortium.”
De call richt zich op uitdagingen op het gebied van waterbeheer die op de lange termijn wellicht niet binnen het huidige systeem opgevangen kunnen worden. ”Bij interventies in het watersysteem spelen vaak tegenstrijdige belangen van water- en landschapsgebruikers die moeten worden gewogen. Daar is een interdisciplinaire aanpak voor nodig. Naast bètawetenschappers dienen bij de onderzoeksaanvraag ook wetenschappers betrokken te zijn uit de gamma-, bijvoorbeeld juristen of psychologen, of alphahoek, bijvoorbeeld historici.”
In januari organiseert NWO een online evenement om onderzoekers met elkaar, en partijen die deel willen nemen aan een consortium in contact te brengen. Eind maart dienen de vooraanvragen te worden ingediend, waarna een commissie van experts een eerste advies uitbrengt. In september is dan de deadline voor de volledige aanvraag, inclusief cofinanciering. Toby: “Die aanvragen zal de commissie dan eind 2022 beoordelen, zodat de geselecteerde onderzoeken begin 2023 van start kunnen gaan. Er is 5,5 miljoen euro beschikbaar. Per project is er maximaal 1,8 miljoen euro zodat er budget voor zeker drie onderzoeken is.”
MEER INFORMATIE
NWO-bericht KIC-call gelanceerd op het gebied van klimaatrobuuste watersystemen op landschapsschaal
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.