Wat is bij de zevenhonderd wateren die onder de Kaderrichtlijn Water (KRW) vallen, de afstand van de huidige waterkwaliteit ten opzichte van de norm voor nutriënten? Met de nieuwe online tool KRW-NUTrend is dat nu in een oogopslag te zien. Deltares heeft per waterlichaam toestand, trend en concentraties in beeld gebracht.
KRW-NUTrend biedt onder andere inzicht in hoeverre de huidige waterkwaliteit in KRW-waterlichamen afwijkt van de normen voor nutriënten. Dat wordt aangegeven in vijf stappen: van binnen de norm tot een overschrijding van meer dan vijf keer de norm. “Het geeft inzicht in wat er nog moet worden gedaan om het doel te bereiken”, zegt Nanette van Duijnhoven, adviseur Waterkwaliteit en emissies bij kennisinstituut Deltares. “Je kunt de toestand van de wateren in 2019 zien en bijvoorbeeld snel nagaan of de waterkwaliteit is verbeterd of verslechterd in vergelijking met 2015.”
Nanette van Duijnhoven
Dit landelijke overzicht was er vroeger nog niet, vertelt Van Duijnhoven. “We hebben eerst deze informatie uitgezocht in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De volgende stap was het maken van een gebruikersvriendelijke webapplicatie. Dat is KRW-NUTrend geworden. Hierin zijn de meetgegevens van de regionale waterbeheerders en Rijkswaterstaat opgenomen.”
Nuttig voor veel partijen
De tool is volgens Van Duijnhoven niet alleen interessant voor waterbeheerders. “De informatie is ook nuttig voor onder meer beleidsmakers, experts van adviesbureaus en kennisinstellingen. En eigenlijk voor iedereen die belangstelling voor de materie heeft.”
Wat is de meerwaarde voor waterschappen? “Zij kunnen hiermee kijken hoe ze het doen ten opzichte van het hele stroomgebied en andere waterschappen (voor een voorbeeld van het laatste zie grafiek voor stikstof onderaan, red.). We presenteren kaarten en grafieken op drie niveaus: landelijk, stroomgebied en waterbeheerder. Het idee is dat deze ook kunnen worden gebruikt voor gebiedsgericht beleid in verband met eutrofiëring in Nederland.”
-advertentie-
Informatie sinds 1990
De tool bevat gegevens over stikstof, fosfor en opgelost anorganisch stikstof (DIN). Deze informatie gaat over de laatste dertig jaar, dus sinds 1990. Er zijn drie tabbladen: toestand, trend (opwaarts of neerwaarts per KRW-monitoringslocatie) en concentraties van de nutriënten. Bij de weergave van de toestand is een onderscheid gemaakt tussen goed, matig, ontoereikend en slecht. Steeds is het driejarig zomergemiddelde voor nutriënten vergeleken met de norm voor het toetsjaar 2019. Dat maakt een vergelijking tussen alle jaren mogelijk. De oordelen en het driejarig zomergemiddelde voor een waterlichaam per jaar zijn ook als download beschikbaar.
De KRW-wateren worden op de kaarten aangegeven met het geografisch middelpunt. “Dat duiden we met bolletjes aan”, zegt Van Duijnhoven. “Zo knalt het IJsselmeer er niet uit en kun je ook de kleinere beken goed zien.” Het was bepaald geen sinecure om data van afzonderlijke meetlocaties te verwerken tot informatie per waterlichaam. “Een behoorlijke klus. We zijn niet over een nacht ijs gegaan.”
In najaar gegevens over 2020 verwerkt
Van Duijnhoven vindt het spannend in hoeverre mensen nu KRW-NUTrend gaan raadplegen. “Ik ben benieuwd wat gebruikers ervan vinden. Daarmee kunnen we in een volgende versie hopelijk rekening houden.”
In het najaar wordt de informatie in ieder geval geactualiseerd, vertelt de Deltares-expert. “Dan is informatie van waterbeheerders over het toetsjaar 2020 beschikbaar. Als normen veranderen, verwerken we die ook.” Van Duijnhoven besluit met een wens. "Ik zou ook de chemische stoffen in KRW-wateren op deze manier in beeld willen brengen. Dat is nog toekomstmuziek.”
Toestand van de KRW-waterlichamen voor stikstof per waterbeheerder in het toetsjaar 2019 (Bron: KRW-NUTrend / Deltares)
MEER INFORMATIE
Webapplicatie KRW-NUTtrend
Deltares over de nieuwe tool
Rapport KRW - Toestand- en trendanalyse voor nutriënten
Nationale analyse waterkwaliteit (PBL)
