De zeespiegel stijgt langs de Nederlandse kust minder snel dan in de rest van de wereld. Sterker, vorig jaar daalde de gemiddelde zeespiegel ten opzichte van 2017 met 7,2 centimeter. Dat is de grootste daling sinds 1996, schrijft Deltares.
Het onderzoekinstituut publiceerde deze week de Zeespiegelmonitor 2018 dat het in opdracht van Rijkswaterstaat opstelde in samenwerking met adviesbureau HKV Lijn in water. Daarbij werd gebruik gemaakt van een nieuwe methode om de stijging nauwkeuriger te bepalen. Conclusie: de stijging voor de Nederlandse kust is niet versneld. “Dit hadden we wel verwacht op basis van oude projecties”, schrijven de onderzoekers.
En verder viel dus op dat de zeespiegel voor de Nederlandse kust vorig jaar daalde ten opzichte van het jaar daarvoor. Daarbij moet gezegd dat de zeespiegel in 2017 voor de Nederlandse kust zijn hoogste stand ooit gemeten bereikte.
Fedor Baart Kustexpert Fedor Baart van Deltares zegt op de website: “Wat verder opviel is dat in het jaar 2018 de gemiddelde zeespiegel langs de Nederlandse kust met 7,2 cm is gedaald ten opzichte van de gemiddelde stand in 2017. Dat is de grootste daling sinds 1996. In 2017 stond de zeespiegel relatief hoog vanwege twee grote noordwesterstormen (half januari en eind oktober), die het zeeniveau opstuwden richting de kust. In 2018 hadden we twee lange periodes met oostenwind, waardoor de waterstand lager werd.”
Nieuwe meetmethode
De nieuwe meetmethode behelst een combinatie van metingen, satellietwaarnemingen, modelberekeningen en bestudering van archieven. Door de combinatie van alle informatie kan beter dan vroeger de bijdrage van verschillende componenten zoals bodemdaling, wind en getij, aan de stijging worden aangetoond, aldus het instituut en het adviesbureau.
De daling in 2018 ten spijt, stijgt zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust gestaag. Deze stijging is wel lager dan de wereldwijde zeespiegelstijging. Die bedroeg in de periode van 1993, het jaar waarin voor eerst de wereldwijde zeespiegelstijging aan de hand van satellietmetingen werd bepaald, tot en met 2017 32 centimeter per eeuw.
Bodemdaling
De zeespiegelstijging voor de Nederlandse kust wordt al veel langer gemeten. Met de nieuwe methode trekken de onderzoekers de conclusie dat in de periode 1890 tot en met 2017 de zeespiegelstijging met 18,6 cm per eeuw is gestegen tot 6 cm boven NAP. Een deel van die stijging wordt veroorzaakt door bodemdaling (4,5 centimeter per eeuw).
De belangrijkste reden dat de zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust minder hard gaat dan wereldwijd, is dat Nederland op een van de meest gunstige plekken ter wereld ligt ten opzichte van het smeltend ijs, staat in het onderzoek. Door het zwaartekrachteffect komt het ijs dat afkalft en smelt op Groenland niet voor de Nederlandse kust terecht. De stijging laat zich vooral gelden rondom de evenaar.
In de toekomst sneller
Die situatie kan veranderen. De onderzoekers stellen dat er rekening mee moet worden gehouden dat de zeespiegel voor de Nederlandse kust in de toekomst sneller kan stijgen. “Oorzaak hiervoor is dat het ijs op Antarctica steeds sneller afbreekt en smelt en onze kant op kan komen.”
De stijging van de Nederlandse zeespiegel wordt onder andere gebruikt om te bepalen met hoeveel zand de kust versterkt moet worden. De onderzoekers adviseren om de huidige zeespiegelstijging te gebruiken voor toepassingen tot maximaal 15 jaar vooruit.
Global Navigation Satellite System
Verder pleiten de onderzoekers ervoor om elk getijstation uit te rusten met een Global Navigation Satellite System, zodat gemakkelijker onderscheid te maken is tussen bodemdaling en zeespiegelstijging.
Ook adviseren de onderzoekers om gegevens en documenten van Rijkswaterstaat beter te ontsluiten. “Een deel van de conclusies was eerder, eenduidiger en makkelijker te trekken als de documenten en gegevens van RWS vollediger en opener publiek beschikbaar waren.”
Update 12 maart: toegevoegd aan de wereldwijze zeespiegelstijging: 32 centimeter per eeuw
MEER INFORMATIE
Zeespiegelmonitor 2018
Nauwkeuriger inzicht in huidige zeespiegel langs de Nederlandse kust
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.