Het internationale programma Blue Deal is van start gegaan met elf partnerschappen in negen landen in Afrika, Europa en Zuid-Amerika. Waterschappen bieden hierbij ondersteuning aan lokale partners, met de bedoeling om hun uitvoeringskracht te versterken. Later dit jaar komen er waarschijnlijk nog zes partnerschappen bij.
Het officiële startsein voor de Blue Deal is gisteren gegeven tijdens een feestelijke bijeenkomst in Den Haag die 180 bezoekers trok. Het programma loopt tot en met 2030 en is gericht op langdurige partnerschappen tussen waterschappen en buitenlandse waterbeheerders.
Het doel is om minstens twintig miljoen mensen in veertig stroomgebieden wereldwijd beter te beschermen tegen wateroverlast en een betere toegang te geven tot schoon en voldoende water. De 21 waterschappen, verenigd onder de internationale vlag van Dutch Water Authorities, en de ministeries van Buitenlandse Zaken en van Infrastructuur en Waterstaat investeren hierin 75 miljoen euro tot en met 2030.
Nu elf partnerschappen
De Blue Deal is in 2018 op Wereldwaterdag gelanceerd. Het afgelopen jaar stond in het teken van de voorbereiding van de officiële start. De waterschappen en ministeries verkenden samen met 35 lokale partners of een samenwerking goed past bij de Blue Deal. Dat heeft nu geleid tot elf partnerschappen in negen landen:
• Afrika: in Burkina Faso (stroomgebied van de Volta), Ghana (Witte Volta en Volta Delta), Mali (stroomgebied van de Niger), Mozambique (diverse regio’s) en Zuid-Afrika (waterbeheersgebieden Inkomati-Usuthu, Pongolo-Umzimkulu en Vaal). In Ethiopië zijn er twee partnerschappen (Abbay rivier en Awash rivier) aangegaan. Verder werken waterschappen samen met de Volta Basin Authority in verband met het grensoverschrijdende rivierstroomgebied Sourou dat zowel in Burkina Faso als in Mali ligt.
• Europa: in Roemenië (elf belangrijkste stroomgebieden).
• Zuid-Amerika: in Argentinië (stroomgebied Tandil-Lavalle) en Colombia (regio’s in de stroomgebieden van de Rio Cauca en Rio Magdalena).
Het aantal waterschappen dat aan een partnerschap meedoet, kan sterk variëren: van een à twee tot zo’n tien. In de partnerschappen draait het om het versterken van de uitvoeringskracht bij drie cruciale onderdelen van goed waterbeheer: voldoende kennis en expertise, een goed functionerende organisatie en samenwerking met de belangrijkste stakeholders.
Zo wordt in het stroomgebied van de Volta het grensoverschrijdende monitoringsnetwerk verbeterd en in Argentinië een waterorganisatie voor het rurale stroomgebied Tandil-Lavalle opgezet. In Roemenië wordt gewerkt aan een betere organisatiestructuur om onherstelbare schade door overstromingen te voorkomen.
Gelijkwaardigheid basis
Het is niet de bedoeling om de manier waarop Nederland waterproblemen aanpakt te propageren, zegt Jane Alblas van de Unie van Waterschappen. “Zoals onze vicevoorzitter Hein Pieper gisteren opmerkte: ‘je kunt pas echt helpen, als je jouw eigen dingen loslaat’. Het gaat om goed luisteren naar waaraan behoefte is en dan expertise toevoegen. De samenwerking is gebaseerd op gelijkwaardigheid.”
Alblas geeft als voorbeeld de situatie in Burkina Faso waar dertig jaar geleden met ontwikkelingsgeld veel dammen zijn aangelegd. “Het probleem is dat deze dammen niet goed meer functioneren. Wij willen in het kader van de Blue Deal ervoor zorgen dat de lokale partners hier meer grip op krijgen. Dat is ook hun wens. Een medewerker van de waterbeheerder in Burkina Faso heeft hierover een mooie uitspraak: ‘Als er geen Blue Deal was geweest, had die er moeten komen.’ ”
'Het gaat om goed luisteren'
Een bepaalde mate van onzekerheid moeten de waterschappen bij de partnerschappen op de koop toe nemen, merkt Alblas op. “De politieke situatie in de betrokken landen kan grillig zijn. Dat vraagt van de uitgezonden medewerkers flexibiliteit. Wat je vandaag doet, kan morgen anders liggen. Maar er is wel echt commitment van de lokale partners.”
Nog zes partnerschappen
Er zijn partnerschappen die nog niet helemaal rond zijn. Daarover worden later dit jaar overeenkomsten gesloten. In de tweede ronde komen er waarschijnlijk zes partnerschappen bij:
• Afrika: in Ethiopië (project rond rioolwaterzuiveringsinstallaties in samenwerking met de Wereldbank), Kenia en Swaziland en bij het Victoriameer.
• Azië: in Vietnam.
• Zuid-Amerika: in Peru.
De Blue Deal wordt gekenmerkt door een groeimodel. In de eerste jaren worden vooral bestaande samenwerkingsprojecten van de waterschappen ondergebracht in het programma. Daarna volgen steeds meer nieuwe partnerschappen en projecten. “Hiervoor zullen de waterschappen tot en met 2030 nog heel wat nieuwe mensen nodig hebben”, zegt Alblas. “Het is belangrijk om jongeren erbij te betrekken. Daarom hebben we de deelnemers aan onder meer het Young Expert Programme Water en Wetskills uitgenodigd voor de startbijeenkomst.”
Film in première
Er is een film over de Blue Deal gemaakt die gisteren in première ging. Hierin staan de partnerschappen in Burkina Faso, Ethiopië, Ghana, Mali, Argentinië en Colombia centraal. De zeventien minuten durende film is te vinden op het YouTube-kanaal van de Unie van Waterschappen.
MEER INFORMATIE
UvW over de start van de Blue Deal
Toelichting op het programma
Film over de Blue Deal
Bericht over samenwerking in Colombia
Hein Pieper (UvW) over belang Blue Deal
