De Eerste Kamer is vandaag akkoord gegaan met de spoedwet voor digitale besluitvorming en daarmee is de laatste stap gezet. Algemene besturen van waterschappen kunnen in deze coronatijd nu belangrijke beslissingen nemen zonder fysiek bij elkaar te komen. Voorwaarde is dat publiek de bestuursvergadering kan volgen via een livestream of een liveverbinding van een omroep.
Het is rap gegaan. Op 30 maart stuurde het kabinet het wetsvoorstel naar de Raad van State, nu is de wet al door de Tweede en Eerste Kamer geloodst. De Eerste Kamer ging vanmiddag vrijwel unaniem akkoord. Alleen de Partij voor de Dieren stemde tegen, omdat deze partij vreest voor verwatering van het publieke debat. Er resteert nog de formaliteit dat de tijdelijke wet officieel moet worden gepubliceerd in het Staatsblad. Daarna treedt de wet onmiddellijk in werking.
De wet voor digitale besluitvorming door besturen van decentrale overheden geldt voorlopig tot 1 september. De mogelijkheid bestaat om de termijn met steeds twee maanden te verlengen. Voor waterschappen betekent de regeling dat vooral grotere projecten geen onnodige vertraging hoeven op te lopen.
Handreiking voor waterschappen
De Unie van Waterschappen stuurt waarschijnlijk morgen (8 april) een handreiking aan de waterschappen. Dit document is samen met het Waterschapshuis opgesteld. De handreiking bestaat uit drie delen: een overzicht van de voorwaarden voor digitale besluitvorming, tips voor de inzet van tools en applicaties en tips voor de voorbereiding van een besluitvormende bestuursvergadering.
Op verzoek van H2O licht de Unie alvast de belangrijkste consequenties voor waterschappen toe. Besluitvorming mag nu digitaal, maar wel onder bepaalde randvoorwaarden. Zo is besloten besluitvorming niet toegestaan. Die mogelijkheid blijft voorbehouden aan ‘fysieke’ vergaderingen.
Waaraan zal in de praktijk vooral behoefte zijn? Volgens de Unie van Waterschappen zoekt iedereen naar welke applicaties het beste kunnen worden gebruikt. Digitale besluitvorming zal veel oefenen met alle bestuursleden inhouden. Er zijn opeens nieuwe vaardigheden nodig en soms ook aangepaste reglementen van orde. Grote uitdagingen om met elkaar op te pakken, aldus de Unie.
Diverse voorwaarden
Aan digitale besluitvorming zijn verschillende voorwaarden verbonden. Belangrijke punten zijn:
• Het is niet mogelijk om besloten digitaal te vergaderen, ook niet voor een deel van de agenda. Dit heeft ermee te maken dat deze beslotenheid technisch en praktisch niet of nauwelijks kan worden gegarandeerd.
• De vergadering kan door publiek worden gevolgd via een livestream of een liveverbinding door een (lokale) omroep. Functioneert de livestream of uitzending niet, dan wordt de besluitvorming geschorst.
• Alle deelnemers aan de bestuursvergadering hebben afzonderlijk digitaal toegang tot de beraadslaging en stemming. Het lid beschikt daarvoor over de technische middelen, maar is wel zelf verantwoordelijk voor een goed gebruik. Is er onvoorzien een technisch mankement bij een of meerdere leden? Dan kan de besluitvorming doorgaan, als het quorum wordt gehaald.
• Alle bestuursleden zijn bij het uitbrengen van hun stem zichtbaar én hoorbaar herkenbaar. Er mag geen twijfel bestaan over iemands identiteit. Alleen dan is de stemmingsuitslag geldig. Een lid kan stemmen door bijvoorbeeld digitaal handopsteken of een stembriefje duidelijk in beeld te houden. Tevens zegt het lid wat zijn keuze is.
• Het is voor de voorzitter van de bestuursvergadering technisch mogelijk om de orde te handhaven. Microfoons kunnen bijvoorbeeld worden gedempt of juist opengezet. Ook kan de voorzitter steeds overzien welke deelnemers aanwezig zijn.
• Er bestaat de mogelijkheid van inspraak. Dit vloeit voort uit het feit dat de Waterschapswet blijft gelden. Het waterschap biedt de technische mogelijkheid voor inspraak. De inspreker is zelf verantwoordelijk voor een goed gebruik hiervan.
Aanvulling 8 april:
De Unie van Waterschappen heeft de Handreiking Digitale besluitvorming voor waterschappen gepubliceerd, plus een ledenbrief. De link naar deze publicaties vindt u hieronder.
MEER INFORMATIE
Bericht van ministerie van BZK
Handreiking en ledenbrief van UvW
Wetsvoorstel naar Raad van State (30-3)
Brandbrief UvW aan minister BZK (24-3)
Liveblog coronavirus door UvW
