Staatstoezicht op de Mijnen vindt dat bij het Groningse aardwarmteproject eerst de kans op aardbevingen moet worden geanalyseerd. Volgens de toezichthouder worden door gebrek aan expertise binnen WarmteStad risico’s stelselmatig onderschat. Dit bedrijf reageert verrast op de kritiek.
Het warmtenet in Groningen is het grootste diepe geothermieproject in Nederland. De bedoeling is dat twaalfduizend huishoudens in de stad worden verwarmd met omhoog gepompt water van 120 graden Celsius. Het initiatief is in 2014 gelanceerd door het nutsbedrijf WarmteStad, een joint venture van de gemeente Groningen en Waterbedrijf Groningen. Ook Gasunie New Energy doet mee.
De opsporingsvergunning aardwarmte voor het project loopt per 1 november af. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) adviseert om de vergunning tijdelijk te verlengen in een op 28 september gestuurde brief aan de minister van Economische Zaken. Het enige doel van deze verlenging is het maken en evalueren van een Seismische Risico Analyse (SRA). SodM raadt daarnaast aan om te laten onderzoeken of Warmtestad over voldoende financiële middelen beschikt voor de gehele levensduur van het project en in staat is om eventuele calamiteiten op te vangen en schade door bijvoorbeeld aardbevingen te vergoeden.
De geplande winningslocatie van aardwarmte bevindt zich op enkele kilometers van het seismisch actieve gasveld van Groningen. De bron komt te liggen in een watervoerende zandsteenlaag op 3,5 kilometer diepte. Volgens SodM brengt deze nabijheid mogelijk risico’s voor omwonenden met zich mee en kan schade optreden. Om daarover duidelijkheid te krijgen is eerst een SRA nodig. Zo’n analyse wordt normaal gesproken pas in een later stadium opgesteld nadat een winningsplan is ingediend.
De inspectiedienst plaatst kanttekeningen bij de technische capaciteiten en competentie van WarmteStad. SodM schrijft in de brief aan de minister van EZ dat het integraal risicobesef binnen de projectorganisatie onvoldoende is. Door gebrek aan expertise worden risico’s stelselmatig onderschat. Ook kan goed opdrachtgeverschap onvoldoende worden ingevuld door de gebrekkige expertise op het gebied van seismiciteit. Hierdoor wordt de inhoudelijk slechte kwaliteit van sommige rapporten niet onderkend.
WarmteStad stelde gisteren in een reactie dat voor het bedrijf de kanttekeningen nieuw zijn. Inhoudelijk wil WarmteStad pas reageren na overleg met de aandeelhouders. Wel wordt erop gewezen dat veiligheid voorop staat. De afgelopen jaren hebben meerdere bureaus specialistische onderzoeken verricht, waardoor een uitgebreid dossier is ontstaan. WarmteStad zegt verder open te staan voor verbeterpunten. Het project loopt nu vertraging op. Begin juli gingen de eerste buizen de grond in. De werkzaamheden zijn inmiddels stilgelegd.
Volgens het Dagblad van het Noorden wist WarmteStad al eerder van de kritiek. De krant bericht vandaag dat SodM eind augustus aangaf bezorgd te zijn over het waarborgen van seismische expertise binnen de projectorganisatie. Ook had de toezichthouder op een aantal momenten in 2016 en 2017 kritiek op de aangeleverde rapporten over het aardwarmteproject. Sinds begin 2016 sprak SodM met het projectteam en de onderaannemers over het belang van een SRA maar die kwam er niet.
Meer informatie:
Brief van SodM over vergunning
Reactie van WarmteStad op brief
SodM-publicatie Staat van de Sector Geothermie
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.