De gemeenten, de provincie en het waterschap in Limburg roepen op tot een actieplan water om inwoners, woningen, landbouwpercelen en (economische) infrastructuur te beschermen tegen de gevolgen van de extreme aanvoer van water.
Patrick van der Broeck“We moeten niet meer praten over wateroverlast, maar waterveiligheid,” zegt Patrick van der Broeck, dijkgraaf van Waterschap Limburg. “De gebeurtenissen van anderhalve week geleden zijn toch echt wel een wake-up call geweest. Klimaatverandering noopt ons om versneld samen te werken aan de waterveiligheid in Limburg, met alle partners in de provincie en ook met partners in België en Duitsland.”
Volgens Van der Broeck kreeg Limburg eerder deze maand te maken met een drievoudige crisis: historische regenval gevolgd door historische afvoer in de beken en daarna in de Maas. “Dit crisis-drieluik heeft aangetoond dat we een programma op moeten zetten om onze inwoners, economie en infrastructuur te beschermen. Daarbij moet we voorbij onze eigen gemeente- of provinciegrenzen kijken. Water houdt nu eenmaal niet op bij een grens en maatregelen in het ene dorp, kunnen kilometers verderop nog effect hebben.”
Integrale aanpak
Van der Broeck pleit voor een integrale aanpak waarbij een voorbeeld wordt genomen aan het Ruimte voor de Rivier-project Ooijen-Wanssum. “Daar hebben we zoveel geleerd over manieren van samenwerken en gebiedsontwikkeling. Want bij Ooijen-Wanssum is niet alleen ruimte voor de rivier gecreëerd, maar ook gewerkt aan de ontwikkeling van de economie. Het Hoogwaterbeschermingsprogramma is wat mij betreft een mooi voorbeeld voor de manier waarop we Limburg klaar kunnen maken voor de toekomst.”
De Limburgse dijkgraaf denkt dat er ongeveer een jaar nodig zal zijn voor het plan is opgesteld. “Dit zijn langjarige trajecten, waarbij eerst de lokale en regionale bestuurders en vervolgens ook de inwoners de noodzaak moeten verinnerlijken om samen stappen te zetten. De urgentie is hoog. We kunnen het ons simpelweg niet veroorloven om gewoon maar weer over te gaan tot de orde van de dag.”
Bij een integraal waterbeschermingsplan heeft Limburg de rijksoverheid hard nodig, denkt Van den Broeck. “De oplossingen zijn weliswaar regionaal te vinden, maar een aanpak als deze is organisatorisch en financieel te groot voor de regio alleen. Het is uiteindelijk een nationale opgave om de beekdalen in Limburg en elders in het land voldoende klimaatrobuust te krijgen.”
MEER INFORMATIE
H2O Actueel: ‘Pieken afvlakken en vertragen met klimaatbestendig beekdal’
H2O Actueel: Peter Glas: de weerbaarheid moet omhoog, de kwetsbaarheid omlaag
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.