Twee weken lang opruimestafette aan Noordzeekust

Meer dan tweeduizend vrijwilligers ruimen tot en met half augustus het afval van de Noordzeestranden op. Speciale aandacht is er voor peuken op toeristische stranden. Een sigarettenfilter bevat plastic en giftige stoffen en kan wel acht liter water vervuilen.

Het is voor de achtste keer dat Stichting De Noordzee de Boskalis Beach Cleanup Tour organiseert. In 2020 kon deze schoonmaakactie niet doorgaan vanwege de coronamaatregelen, maar dit jaar is de draad weer opgepakt. In dertig etappes ruimen vrijwilligers de stranden langs de hele Noordzeekust op. Het startschot is afgelopen zondag (1 augustus) gelost in Cadzand en Schiermonnikoog en de finish is op 15 augustus in Bloemendaal en Zandvoort.

Maatregelen voor veilig opruimen
De belangstelling is als vanouds, vertelt Marijke Boonstra, senior projectleider Schone Zee bij Stichting De Noordzee. “Ruim tweeduizend mensen hebben zich inmiddels aangemeld en dat worden er zeker nog meer. Gisteren deden bijvoorbeeld op Schiermonnikoog kinderen van een zomerkamp mee. Ook komen er altijd mensen spontaan op de dag zelf aanwaaien. Het aantal deelnemers is vergelijkbaar met dat in voorgaande jaren. Een vrij grote groep van enthousiastelingen is er elke keer bij.”

Marijke Boonstra 2 Marijke Boonstra

De aanpak wijkt in coronatijd een beetje af van wat normaal is. Er wordt gewerkt met tijdsloten en de deelnemers bewegen zich op eigen gelegenheid over het strand in plaats van als één grote groep. “We hebben maatregelen genomen zodat zij veilig kunnen schoonmaken. De vrijwilligers krijgen op het uitgiftepunt de middelen om het strand schoon te maken en volgen dan een route van ongeveer 2,5 kilometer aan een van beide kanten van het punt.”

In deze editie is er extra aandacht voor vervuiling door sigarettenpeuken, waarvan er vooral erg veel te vinden zijn op toeristenstranden. Daarom worden alle peuken apart gehouden en geteld. Boonstra licht toe: “We willen hiermee duidelijk maken dat het strand geen asbak is. Rokers hebben de gewoonte om hun peuken in het zand uit te drukken, maar die kunnen uiteindelijk in zee terechtkomen. Veel mensen weten niet dat er in filters van sigaretten plastic zit. Ook kunnen de chemische stoffen arseen, lood, nicotine en pesticiden aanwezig zijn. Een filter kan wel acht liter water verontreinigen.”

Afname van hoeveelheid aangetroffen afval
Stichting De Noordzee monitort in opdracht van Rijkswaterstaat sinds twintig jaar strandafval langs de Nederlandse Noordzeekust. De milieuorganisatie publiceerde in februari een rapport waaruit blijkt dat het afval op de stranden afneemt: van gemiddeld 388 stuks afval per honderd meter in de periode 2001-2010 naar gemiddeld 282 stuks tussen 2011 en 2020. Daarvan is 90 procent plastic.

Een positieve ontwikkeling, aldus Boonstra. Volgens haar leveren overheidsmaatregelen als recent de invoering van statiegeld voor kleine plastic flessen en volgend jaar tevens voor blikjes een bijdrage aan een schoner milieu. “Maar vervuiling door plastics blijft een enorm probleem, want wereldwijd stijgt de productie van de kunststoffen nog steeds. Nederlanders zijn zich de laatste jaren hiervan aanzienlijk bewuster geworden. Veel wandelaars op stranden ruimen tegenwoordig uit eigen beweging stukken plastic op.”

Boonstra wijst ook op de impact van incidenten als de ramp met MSC Zoe in januari 2019. Tijdens de tocht van het vrachtschip door de Waddenzee sloegen 342 containers overboord, die daarbij vaak kapotgingen. “Bij zulke incidenten komt veel plastic vrij in het milieu. Zo spoelen op Schiermonnikoog nog regelmatig restanten aan van de spullen die in de containers van MSC Zoe zaten. Wij schatten in dat er ook nog 800.000 kilo aan afval op de zeebodem ligt. Dit willen we zoveel mogelijk opruimen in het CleanUpXL project dat in september start. Hierbij werken we samen met de Waddenvereniging.”

De resultaten van de huidige opruimactie worden meteen op de laatste dag bekendgemaakt. In coronatijd zijn de stranden druk bezocht. Is er al zicht op of dat extra vervuiling heeft opgeleverd? “Daar durf ik na een paar etappes nog geen uitspraken over te doen”, reageert Boonstra. “De indruk bestaat dat op populaire stranden als Scheveningen en Zandvoort veel afval is achtergelaten, maar daar zijn we nog niet geweest. Op 15 augustus laten we weten of het meer of minder is geworden.”

Tweet over afval MSC Zoe