Bij de Puurwaterfabriek in Emmen is het pilot-onderzoek Bio-GAK gestart. Hierbij worden medicijnresten en fosfaat uit gezuiverd afvalwater verwijderd met de combinatie van actieve koolkorrels en een continu filter. De resultaten worden eind 2023 verwacht.
Het onderzoek is een initiatief van het Sneekse bedrijf Brightwork en wordt uitgevoerd samen met NieuWater, RWB en waterschap Vechtstromen. Hun doel is om een betaalbare en duurzame oplossing te vinden voor het verwijderen van microverontreinigingen uit gezuiverd afvalwater, voordat dit water wordt geloosd op oppervlaktewater. Bij deze pilot gaat het om medicijnresten en fosfaat.
Twee zuiveringstechnieken gecombineerd
De partijen onderzoeken een nieuwe combinatie van twee zuiveringstechnieken: granulair actief koolfiltratie (GAK) en een continu filter. Er wordt gebruikgemaakt van actieve koolkorrels die belucht worden. Dit bevordert de biologische activiteit. De bacteriën zorgen voor de afbraak van medicijnresten, wat voorkomt dat deze resten terechtkomen in het oppervlaktewater.
In de Puurwaterfabriek in Emmen is hiermee al ervaring opgedaan bij de toepassing van de BODAC-techniek (afkorting van ‘biologische actieve koolfiltratie met zuurstofdosering’). Daaruit blijkt dat veel geneesmiddelen voor een groot deel – meer dan 80 procent – uit effluent worden verwijderd.
In Bio-GAK wordt ook met een continu filter gewerkt. Dit filter wordt doorlopend schoongespoeld tijdens het zuiveringsproces. De techniek zorgt er tevens voor dat fosfaat uit het gezuiverde afvalwater wordt verwijderd. Indien succesvol, is dat een belangrijke maatregel om uiterlijk in 2027 te voldoen aan het doel van schoon en gezond water van de Kaderrichtlijn Water.
Resultaten eind 2023 bekend
De betrokken partijen zullen de onderzoeksresultaten eind 2023 bekendmaken. Zijn deze resultaten zoals verwacht? Dan is de pilot volgens hen een goede stap op weg naar een praktisch toepasbare methode voor het verwijderen van fosfaat en medicijnresten, die op grote schaal kan worden toegepast.
De pilot Bio-GAK wordt uitgevoerd in het kader van het Innovatieprogramma Microverontreinigingen uit rwzi-afvalwater (IPMV) van STOWA en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Zij leveren een grote financiële bijdrage aan de test. Ook de waterschappen Rijn en IJssel, Vallei en Veluwe, Drents Overijsselse Delta en Waterschapsbedrijf Limburg doen mee aan het pilot-onderzoek. Het Belgische Aquafin voert tegelijkertijd een vergelijkbaar onderzoek uit op rioolwaterzuiveringsinstallatie Aartselaar.
LEES OOK
H2O Actueel: Vechtstromen aandeelhouder Puurwaterfabriek
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.