De norm voor de hoeveelheid lood in drinkwater gaat eind 2022 omlaag van 10 naar 5 microgram per liter. Daarmee volgt het kabinet het advies van de Gezondheidsraad. De nieuwe norm geldt voor zowel het punt van levering als aan de tap.
Het gezondheidsrisico van lood in drinkwater voor kwetsbare groepen staat al een tijdje behoorlijk in de belangstelling. De Gezondheidsraad schat in een in november 2019 uitgebracht advies dat enkele tienduizenden jonge kinderen en duizenden zwangere vrouwen worden blootgesteld aan hoge concentraties lood in het drinkwater. Ook constateert de raad op basis van onderzoek door het RIVM dat de schadelijkheid voor baby’s, kinderen en ook volwassenen groter blijkt dan eerder werd gedacht. Zo kan lood bij jonge kinderen leiden tot verminderde intelligentie.
De Gezondheidsraad pleit er daarom voor de huidige veilige geachte norm te verlagen van 10 naar 5 microgram lood per liter drinkwater. Het kabinet heeft besloten dit over te nemen. Dat laten de ministers Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) en Martin van Rijn (Medische Zorg en Sport; op 9 juli treedt hij terug als minister) weten in een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer.
De nieuwe norm van 5 microgram lood per liter treedt eind 2022 in werking. Dit wordt meegenomen bij de aanpassing van de Drinkwaterregelgeving in verband met de implementatie van de Europese Drinkwaterrichtlijn. De norm geldt voor zowel het punt van levering (de verantwoordelijkheid van drinkwaterbedrijven) als aan de tap (de verantwoordelijkheid van eigenaren van woningen en gebouwen). Volgens de ministers lijkt de norm over het algemeen haalbaar, mits alleen goedgekeurde producten worden toegepast.
Loden leidingen in oude woningen
Het loodgehalte in het Nederlandse kraanwater is gemiddeld erg laag met ruim 1 microgram per liter. Er zijn echter zo’n honderdduizend tot tweehonderdduizend woningen en andere gebouwen van vóór 1960, waar nog loden waterleidingen liggen die in gebruik zijn. Daar komen de meeste normoverschrijdingen voor. Er kunnen ook problemen voordoen met nieuwe installaties en kranen in de eerste maanden na ingebruikname en bij plaatsing van niet goedgekeurde materialen.
Aedes wil de nog aanwezige loden leidingen in sociale huurwoningen op korte termijn vervangen, al verwacht de koepel van woningcorporaties die amper aan te treffen. Ook zullen GGD’en gaan controleren op lood bij hun reguliere inspecties van scholen en kinderopvangcentra. Een uitdaging is om particuliere eigenaren van oude woningen en gebouwen te bewegen om loden waterleidingen te verwijderen. Tussen 1999 en 2005 konden zij gebruikmaken van een landelijke subsidieregeling, maar het kabinet is niet van plan die opnieuw te introduceren.
Uniforme communicatieboodschap
Het kabinet zet sterk in op communicatie en gerichte voorlichting om bewustwording bij mensen te stimuleren en hen een handelingsperspectief te bieden. Veel partijen communiceren daarover al, maar ieder op een eigen manier. Er is nu een eenduidige communicatieboodschap opgesteld richting eigenaren en huurders, waarbij de diverse aspecten van lood in drinkwater aan bod komen.
Zo wordt eigenaren aangeraden om alle loden waterleidingen te vervangen. Ook zal er in de communicatie veel aandacht zijn voor de mogelijkheid om kraanwater te testen via een stagnatiemeting (als het water een nacht heeft stilgestaan in de leiding). Dat kan onder meer via het eigen drinkwaterbedrijf of bij Het Waterlaboratorium.
Sanering door drinkwaterbedrijven
In de leidingnetten van de drinkwaterbedrijven zitten vrijwel geen loden leidingen meer na een grote saneringsoperatie tussen 1995 en 2005. Er zijn nog ongeveer 1.500 loden aansluitleidingen of delen daarvan onder de grond, die indertijd lastig te vervangen waren. De drinkwaterbedrijven hebben met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat afgesproken dat deze gevallen opnieuw worden beoordeeld. Dat kan tot sanering of alternatieve maatregelen leiden. De drinkwaterbedrijven streven ernaar om dit binnen twee jaar te voltooien.
Update 10-7
De Vereniging van waterbedrijven in Nederland (Vewin) heeft op 9 juli een bericht over de Kamerbrief geplaatst op de eigen site. Daarin wordt aangegeven wat de drinkwatersector doet. De link naar het bericht is hieronder toegevoegd.
MEER INFORMATIE
Kamerbrief over acties i.v.m. lood in drinkwater
Vewin over de Kamerbrief
H2O-interview met Hans de Groene (Vewin)
H2O-bericht over advies Gezondheidsraad
H2O-bericht over peiling NOS bij gemeenten
H2O-bericht over aanpak in Amsterdam
We willen een techniek ontwikkelen om de bodem omhoog te laten groeien met 1m p/jaar. We hadden al zitten denken aan dit systeem, maar ik zou graag eens willen praten over jullie ervaring of samenwerking .
Als we verdroging aanpakken (let op: Nederland heeft daartoe een verplichting) kán inderdaad grondwateroverlast de kop opsteken. Je spreekt over ‘totale onbeheersbaarheid van de grondwaterkwantiteit’. Dat snap ik niet. De infiltraties zijn juist uitermate gecontroleerd, ook kwantitatief. Overlast en droogte op de flanken ontstaan zeer snel door overvloedige regen of juist het gebrek daaraan. Overlast door infiltraties in de hoge delen – als het al optreedt - ontstaat echter niet ‘over night’, dat duurt jaren. Als - en voor zover - infiltraties de oorzaak zijn, dreigende overlast kunnen we perfect monitoren en heel effectief bestrijden door het sturen van de infiltraties of door zeer lokaal grondwater te onttrekken. Dat maakt ook nog eens prima bronnen beschikbaar. Het waterbedrijf zou water moeten winnen waar overlast dreigt, bij voorkeur niet daar waar verdroging het gevolg is.