H2O
/Waternetwerk 
Het Rijnsysteem lijkt een kantelpunt bereikt te hebben. Vanaf het splitsingspunt Pannerdense Kop, net over de Nederlandse grens, stroomt er steeds meer water naar de Waal en minder naar de Nederrijn-Lek en IJssel. Dat blijkt uit onderzoek van onder andere de TU Delft.
In het duingebied Meijendel bij Wassenaar, waar Dunea drinkwater wint, is een otter gespot. Het zeldzame zoogdier werd vlak voor de feestdagen vastgelegd op camerabeelden. Volgens Dunea gaat het om de eerste otter in de kustduinen van het vasteland.
Delen van Engeland zijn het nieuwe jaar begonnen in een crisissituatie als gevolg van zware en aanhoudende regenval. Noordwest-Engeland heeft te kampen met overstromingen. Wales en delen van het zuiden van Schotland zijn ook getroffen.
The Ocean Cleanup heeft in 2024 een recordjaar geboekt in de strijd tegen plasticvervuiling. De NGO meldt dat het dit jaar 11,5 miljoen kilo plastic uit oceanen en rivieren heeft verwijderd. Dit cijfer overtrof de totale hoeveelheid die in alle voorgaande jaren samen werd verzameld.
Om de Nederlandse watersector ook in de toekomst te laten bijdragen aan oplossingen van mondiale watervraagstukken, moet de sector toegang krijgen tot meer financieringsmogelijkheden. Ook moet ‘water’ meer geïntegreerd worden in andere beleidsterreinen zoals klimaat, migratie en economische ontwikkeling. Dat hebben vertegenwoordigers van de watersector ingebracht in een overleg met minister Reinette Klever voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp.
Aan de kust bij Monster verricht de TU Delft onderzoek naar de effecten van stormen op hybride duinen. Een honderd meter lange testduin, opgebouwd uit verschillende combinaties van zand en harde elementen, wordt blootgesteld aan de grillen van de natuur. Het doel? Het verbeteren van de veiligheid en het ontwerp van hybride dijk-duinconstructies.
De invoering van aangescherpte regels voor bouwen in de uiterwaarden van de grote rivieren en het IJsselmeer is vertraagd. Riviergemeenten willen ‘maatwerkafspraken voor gebieden waar al plannen zijn’.
De weersextremen dit jaar waren uitzonderlijk in aantal en intensiteit. Ze laten zien hoe gevaarlijk het leven al is geworden met 1,3°C door de mens veroorzaakte opwarming, schrijft World Weather Attribution (WWA) in haar jaarrapport When risks become reality. Uit onderzoek naar de impact van de weersextremen blijkt dat hitte een steeds grotere dreiging vormt, met name voor de bevolking van kleine eilanden en ontwikkelingslanden.
Het onderzoek waarin wordt gesuggereerd dat glyfosaat wordt gevormd uit rwzi-effluent dat polyfosfonaat bevat, is gebaseerd op verkeerde aannames en slordige omgang met data. Dat stellen Harry Tolkamp en Roberta Hofman-Caris in een reactie op het in Water Reseach gepubliceerde onderzoek.
Om aan de toenemende vraag naar drinkwater te voldoen, werkt de provincie Groningen in opdracht van het Rijk aan het identificeren van nieuwe grondwaterbronnen. Samen met Waterbedrijf Groningen wordt gezocht naar geschikte gebieden voor de winning van grondwater dat gebruikt kan worden als drinkwater. Op de potentiële locaties, de zogeheten Aanvullende Strategische Voorraden Drinkwater (ASV’s), is aanvullend impactonderzoek nodig.
Begin deze maand werd het wetsvoorstel over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen buiten de land- en tuinbouw ingetrokken. Staatssecretaris Jansen (Openbaar Vervoer en Milieu) heeft inmiddels laten weten dat hij van plan is dit voorstel binnenkort opnieuw in te dienen. Voor de waterschappen een positieve ontwikkeling: zij benadrukken het belang van een snelle behandeling, zodat de wet spoedig in werking kan treden.
Voor 42 chemische stoffen zijn aanvullende maatregelen om de Nederlandse wateren in 2027 aan de normen van de Kaderrichtlijn Water te kunnen laten voldoen. Dat geldt ook voor nutriënten. De landbouw en in mindere mate de waterschappen als beheerders van de rioolwaterzuiveringsinstallaties, moeten de belasting door meststoffen verder terugdringen.
De provincie Zuid-Holland is samen met vijf omgevingsdiensten een onderzoek gestart naar stoffen die via lozingen op het riool terechtkomen in het oppervlaktewater. Daarbij worden veertig bedrijven bezocht. De provincie wil met de resultaten de regionale aanpak voor indirecte lozingen verbeteren.
Kennisinstituut Deltares in Delft vermindert het personeelsbestand met 30 fulltimers vanwege een tekort op de begroting. “Onze formatie was te sterk gegroeid ten opzichte van de begroting en dat maakt dat we 30 fte verminderen”, laat Deltares-woordvoerster Roeli Suiker desgevraagd weten.
Bestrijdingsmiddelen en per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) zijn breed aanwezig in het grondwater van de provincie Utrecht. Verwacht wordt dat PFAS de komende jaren verder oplopen in het diepe grondwater.
Waterschap Drents Overijsselse Delta gaat een windturbine plaatsen op het terrein van rioolwaterzuiveringsinstallatie Kampen. De bedoeling is dat de bouw eind volgend jaar start en de turbine eind 2026 operationeel is.
Om de verbetering van de waterkwaliteit en herstel van riviernatuur te versnellen, gaan Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer in 19 gebieden in Gelderland, Overijssel en Utrecht samenwerken. Nu de einddatum van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) in zicht komt, moeten beide uitvoeringsorganisaties van de overheid haast maken om de doelen van de richtlijn te halen.
Van de zorgwekkende stoffen PFAS en microplastics is onduidelijk hoeveel hiervan via huishoudens in het riool en het oppervlaktewater terechtkomt. Dat blijkt uit een onderzoek van stichting RIONED naar de bronnen van verontreiniging van oppervlaktewater.
De sanering van de met PFOS verontreinigde grond op de vliegbasis Leeuwarden begint volgend jaar februari of maart. Tegelijkertijd vindt dan een pilot plaats die duidelijk moet maken hoe het grondwater optimaal gezuiverd kan worden. Het Jouster bedrijf BrightSpark doet mee met een veelbelovende techniek.
Ruim tweeduizend Europese wetenschappers en twintig wetenschappelijke organisaties spreken in een open brief hun zorgen uit over de Green Deal. Door recente beslissingen zijn de gemaakte afspraken over klimaat, natuur en milieu uitgesteld, verzwakt of zelfs ingetrokken, terwijl de noodzaak volgens hen groter is dan ooit.
