H2O Actueel

Dijkversterkingsprojecten moeten scherper worden aangestuurd op doelmatigheid en kostenbeheersing. Dat schrijft minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat in een brief aan de Tweede Kamer. De bewindsman wil hierover nadere afspraken maken. Hij stelt ook vast dat niet 2.000 maar 1.400 kilometer dijk versterkt moet worden tot 2050.

Het nieuwe jaar is met veel neerslag begonnen en dat leidde tot hoge waterstanden in de grote rivieren. Het leverde zoals altijd mooie beelden van ondergelopen oevers en uiterwaarden op, maar voor de waterbeheerders was het geen uitzonderlijke situatie. Zij konden doorgaans volstaan met de normale maatregelen.

De kosten voor het beheer en onderhoud van de uiterwaarden van de grote rivieren zijn het afgelopen jaar flink opgelopen tot een bedrag van 30 miljoen euro. Dat is bijna het dubbele van wat Rijkswaterstaat in 2023 uitgaf aan beheer en onderhoud van buitendijkse gronden.

Voor de eerste keer hebben de officiële KNW Fitterijwedstrijden plaats tijdens Aqua Nederland in Evenementenhal Gorinchem. Alle drinkwaterbedrijven doen mee. Er worden 50 teams verwacht, aldus beursorganisator Easyfairs.

Vanaf 1 januari 2025 is het lozen van scrubberwater door aangemeerde zeeschepen verboden in de haven van Amsterdam. Met dit besluit is Amsterdam de eerste Nederlandse zeehaven die deze vorm van vervuiling aanpakt. De maatregel markeert een belangrijke stap in de strijd tegen vervuiling en een voorbeeld voor andere havens in Nederland.

Het drinkwater in West-Vlaanderen bevat volgens Europese normen te hoge concentraties van 1,2,4-triazool, een reststof die ontstaat bij het gebruik van pesticiden. Om dit probleem het hoofd te bieden, heeft minister Jo Brouns tijdelijk de wettelijke norm voor deze stof verhoogd. Een beslissing die stevige kritiek uitlokt.

Volgens het RIVM is er in 2030 circa 100 miljoen kuub extra drinkwater per jaar nodig om de drinkwatervoorziening te garanderen. Versnelde vergunningprocedures en betere ruimtelijke inpassing van drinkwaterlocaties zijn volgens Vewin, het Interprovinciaal Overleg en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat nodig om drinkwatertekorten te vermijden.

Het waterpeil in Rijn en Maas stijgt sterk en ook snel. In de Maas steeg de afvoer bij Maastricht tot 2.000 m³/s, wat eens in de 5 jaar voorkomt. Uiterwaarden zullen onder lopen.

De Oosterscheldekering is op leeftijd en ondergaat daarom een flinke renovatie. Steeds meer onderdelen van de 9 kilometer lange stormvloedkering worden vernieuwd of vervangen. Een langdurig project dat honderden miljoenen euro’s kost. Vandaag toonden Deltares en Rijkswaterstaat hoe de renovatie van de stormvloedkering wordt aangepakt en de proeven worden uitgevoerd.

Het KNMI moet waterschappen, veiligheidsregio’s en burgers eerder en gerichter informeren bij weersextremen, zodat zij zich beter kunnen voorbereiden. Minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) wil de wettelijke regeling voor het takenpakket van het weerinstituut daartoe aanpassen. Tot eind deze maand kan iedereen op zijn voorstel reageren.

Van alle vissen, kreeftachtigen en libellen die wereldwijd in zoet water leven, dreigt bijna een kwart als soort uit te sterven. Dat blijkt uit een groot internationaal onderzoek waaraan tachtig wetenschappers meewerkten. Als belangrijkste bedreigingen noemen zij watervervuiling en de aanleg van dammen.

Onderzoekers hebben vastgesteld dat het merendeel van de afvalwaterzuiveringsinstallaties in de Verenigde Staten niet in staat is om forever chemicals (PFAS) uit het afvalwater te halen. Dit is vooral zorgwekkend omdat gezuiverd afvalwater naar verwachting een steeds grotere bijdrage zal leveren aan de drinkwatervoorziening in de VS als waterbronnen slinken door toenemende droogte, stelt Bridger Ruyle, auteur en milieuwetenschapper aan de New York University.

Het beter monitoren en aanpakken van zorgwekkende stoffen in afvalwater en oppervlaktewater is een urgente opgave. Toch blijven structurele oplossingen uit, vooral door een gebrek aan financiële middelen en duidelijke landelijke normen, zo schrijft STOWA naar aanleiding van de pilot ‘Grip op indirecte lozingen’ van Waterketen Noorderkwartier van maart 2024.

Eind december zetten twee agrariërs hun handtekening onder de oprichtingsakte van de eerste Zoetwatercoöperatie op Texel. Hiermee wordt een volgende stap gezet binnen het project Zoete Toekomst Texel, waarin wordt gewerkt aan de ondergrondse opslag van gezuiverd drainagewater.

Een op de drie provincies zou volgens radioprogramma Argos voor de rechter worden gedaagd over de drinkwatervoorziening. GroenLinks- PvdA kamerlid Geert Gabriëls vroeg een reactie aan minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat). Uit de beantwoording blijkt dat de minister naar de provincies kijkt als het over drinkwater gaat.

Het Rijnsysteem lijkt een kantelpunt bereikt te hebben. Vanaf het splitsingspunt Pannerdense Kop, net over de Nederlandse grens, stroomt er steeds meer water naar de Waal en minder naar de Nederrijn-Lek en IJssel. Dat blijkt uit onderzoek van onder andere de TU Delft.

In het duingebied Meijendel bij Wassenaar, waar Dunea drinkwater wint, is een otter gespot. Het zeldzame zoogdier werd vlak voor de feestdagen vastgelegd op camerabeelden. Volgens Dunea gaat het om de eerste otter in de kustduinen van het vasteland.

Delen van Engeland zijn het nieuwe jaar begonnen in een crisissituatie als gevolg van zware en aanhoudende regenval. Noordwest-Engeland heeft te kampen met overstromingen. Wales en delen van het zuiden van Schotland zijn ook getroffen.

The Ocean Cleanup heeft in 2024 een recordjaar geboekt in de strijd tegen plasticvervuiling. De NGO meldt dat het dit jaar 11,5 miljoen kilo plastic uit oceanen en rivieren heeft verwijderd. Dit cijfer overtrof de totale hoeveelheid die in alle voorgaande jaren samen werd verzameld.

Om de Nederlandse watersector ook in de toekomst te laten bijdragen aan oplossingen van mondiale watervraagstukken, moet de sector toegang krijgen tot meer financieringsmogelijkheden. Ook moet ‘water’ meer geïntegreerd worden in andere beleidsterreinen zoals klimaat, migratie en economische ontwikkeling. Dat hebben vertegenwoordigers van de watersector ingebracht in een overleg met minister Reinette Klever voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp.