H2O
/Waternetwerk 
Alles voorkomen kan niet, zo goed mogelijk voorbereidingen treffen wel. Daarom hebben de drie Brabantse waterschappen, de Veiligheidsregio’s, Rijkswaterstaat, Defensie en de Provincie Noord-Brabant een plan gemaakt voor een ‘bovenregionale strategie meerlaagse veiligheid’. Dat moet de gevolgen van extreme droogte en wateroverlast beperken.
Een nationale aanpak is hard nodig om te voorkomen dat wat nu nog funderingsproblematiek wordt genoemd, ontaardt in een funderingscrisis. Dat vraagt volgens een advies van de Raad van de leefomgeving en infrastructuur (Rli) om betere informatie over de kans op schade en een eenvoudige subsidieregeling voor woningeigenaren. Raadslid en commissievoorzitter Jantine Kriens: “Het is essentieel dat de overheid naast de burgers gaat staan. Daarbij hebben waterschappen een belangrijke rol.”
Rijkswaterstaat Oost-Nederland heeft geen grip op de kosten van het Uitvoeringsprogramma Kaderrichtlijn Water (KRW), de herstelmaatregelen voor verbetering van de waterkwaliteit in de grote rivieren. Daardoor dreigt een budgetoverschrijding van 100 tot 150 miljoen euro.
Komt er een verplicht uniform klimaatlabel voor woningen? Daarvoor wordt door de drie grootste banken in ons land gepleit. Experts van ingenieursbureau Aveco de Bondt zijn kritisch omdat er zeer specifieke informatie op het niveau van een gebouw nodig is. “Het nu voorgestelde klimaatlabel is te krachtig en te risicovol. Zo’n label heeft waarde maar dan moet het met de huidige modellen erg oppervlakkig en losjes zijn.”
Een ooibos dat Rijkswaterstaat wil ontwikkelen om de natuurschade te compenseren van kapoperatie Stroomlijn, stuit op weerstand in het buurtschap Fortmond tussen Olst en Wijhe langs de IJssel. Het bos gaat de zichtlijnen in het buitendijkse gebied aantasten, stellen de bewoners.
Nederland vraagt met vijf andere Europese landen om herziening van de richtlijn waarmee wateren worden beoordeeld of ze aan de Kaderrichtlijn Water voldoen. Ze willen dat er naast het nu geldende ‘one-out-all-out’-principe een tweede indicator in de KRW-beoordeling wordt opgenomen waarmee inzicht wordt gegeven in de voortgang die is geboekt om de ecologische en chemische toestand van de wateren te verbeteren.
Een langdurige storing op rioolwaterzuivering De Bilt leidde in de zomer van 2023 tot massale vissterfte. Ook na onderzoek heeft Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) niet precies kunnen vaststellen waarom het besturingssysteem toen uitviel. Het waterschap heeft maatregelen genomen om voortaan sneller op storingen te kunnen reageren. Naar verwachting zal de visstand zich op korte termijn herstellen.
In de Henriëttewaard, een polder bij Den Bosch, komen natuurontwikkeling, cultureel erfgoed en de hoogwateraanpak samen. De provincie werkt aan een gebiedsaanpak. Kunstloc Brabant heeft een challenge uitgeschreven om creatieve makers aan deze opgave te verbinden. “Dat moet leiden tot een interdisciplinaire aanpak en meer verbeeldingskracht.”
De schaal van menselijke ingrepen langs de kust wordt steeds groter, bijvoorbeeld bij projecten als de Zandmotor en de Hondsbossche duinen. Dat vergroot ook de impact van deze ingrepen op de totale kust- en duinontwikkeling. Een nieuwe combinatie van modellen maakt het nu mogelijk de integrale gevolgen van kustoplossingen beter te voorspellen.
De Vlaamse regering stelt Nederland in gebreke in verband met het lozen van afvalwater op de Maas door Circle Infra Partners. Dit waterzuiveringsbedrijf is gevestigd op het industrieterrein Chemelot in Geleen. Volgens de Vlaamse minister van Omgeving Zuhal Demir zouden bij de vergunningverlening internationale milieuregels zijn overtreden, waardoor de impact van de lozingen op het Vlaamse leefmilieu niet goed in kaart is gebracht. Waterschap Limburg begrijpt niet goed waarom de stap nu is gezet.
Waterschap Limburg verwacht dat er aanzienlijk meer mensen nodig zijn door een aantal stevige uitdagingen, onder meer op het gebied van hoogwaterveiligheid en vanwege de gevolgen van de klimaatverandering. Over zo’n tien jaar werken er mogelijk 800 tot 900 medewerkers. Secretaris-directeur Erik Keulers licht toe: “Wij zijn aan het groeien van een relatief klein naar een groter waterschap, passend bij de omvang van ons gebied.”
De gevolgen van de klimaatverandering leiden tot aanzienlijk hogere kosten voor wonen. Daarom is betrouwbare informatie op het niveau van de woning nodig, vinden ABN AMRO, ING en Rabobank. Een verplicht uniform klimaatlabel zorgt ervoor dat klimaatrisico’s beter in de woningwaarde worden weerspiegeld.
De mogelijkheden om uitheemse rivierkreeften te bestrijden worden uitgebreid. Er mag een aantal nieuwe selectieve vangtuigen tegen deze schadelijke exoten worden ingezet, laat demissionair minister Christianne van der Wal voor Natuur en Stikstof weten in een brief aan de Tweede Kamer. Waterbeheerders kunnen na aanpassing van de regelgeving in 2025 eigen personeel zonder vergunning inzetten.
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden richt het natuurgebied Willeskop in de provincie Utrecht in als waterberging. Bij hevige regen kan hier zo’n 200.000 kubieke meter water worden opgevangen. Ook komt er een nieuwe doorvoerroute van de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel naar de Lek. De werkzaamheden zijn nu gestart.
De Europese Investeringsbank (EIB) en de Nederlandse Waterschapsbank (NWB Bank) stellen 400 miljoen euro beschikbaar voor investeringen door de waterschappen. Er is ook nog de optie om dit bedrag te verdubbelen. Het geld is bedoeld voor kleinschalige projecten die gericht zijn op hoogwaterbescherming, afvalwaterzuivering en waterpeilbeheer.
Terwijl de energievraag van de waterschappen groeit, bijvoorbeeld door de inzet van aanvullende zuiveringen, staat de energievoorziening anderzijds onder druk. STOWA onderzocht de impact van ontwikkelingen op energiegebied voor de waterschappen en concludeert dat er behoefte is aan een strategische aanpak, in samenwerking met de energiesector.
In het oppervlaktewater van de Noordwaard zijn milieu-effecten van thermische gereinigde grond zichtbaar. Dat blijkt uit een analyse van Deltares. Het doen van verder onderzoek wordt aangeraden, om kennislacunes te vullen en eventuele verontreiniging van het grondwater in kaart te brengen.
Het leven van algen, vissen en vogels op het wad verandert doordat rivieren als de Eems, de Elbe en de Wezer steeds minder zoetwater naar de Waddenzee afvoeren. Ook de trend dat in droge zomers minder water uit het IJsselmeer wordt gespuid ten behoeve van de landbouw en de drinkwatervoorziening, is een factor. Dat blijkt uit een een nieuw verslag van het Quality Status Report van de Waddenzee.
De rijksoverheid gaf 20 jaar geleden voor 15 plekken in de uiterwaarden toestemming om te experimenteren met buitendijkse woningbouw. Op 8 van die plekken zijn daadwerkelijk plannen ontwikkeld, waaronder de veelbesproken woonwijk Stadsblokken Meinerswijk in Arnhem.
Het natuurgebied Eerderhooilanden bij Ommen gaat dit jaar op de schop. De provincie Overijssel, Waterschap Vechtstromen en eigenaar Natuurmonumenten slaan de handen ineen om de oorspronkelijke stroomdalgraslanden te herstellen. De Hammerwetering wordt deels gedempt en vervangen door een ondiepe slenk.
