H2O Actueel

Voor het derde jaar op rij is het in Duitsland te droog. Anders dan in Nederland is er in Duitsland nu geen verdringingsreeks in geval van droogte op nationaal niveau vastgelegd. Dat moet nu gaan veranderen, zegt Svenja Schülze, de Duitse minister voor Milieu. Daarom kondigde ze een nationale waterstrategie aan.

Om te onderzoeken of het veilig is om zonnepanelen op dijken te plaatsen, worden er op twee plekken in Nederland proefopstellingen gebouwd. Nadat eerder Zeeland al aan de beurt was, is nu ook op de Knardijk bij Zeewolde een proef van start gegaan.

De versterking van de Waddenzeedijk tussen Koehool en Lauwersmeer is voor Wetterskip Fryslân het grootste project in zijn bestaan. Het waterschap kiest voor een gebiedsgerichte aanpak en dat is nieuw. “Het is een geweldige, uitdagende, maar ook noodzakelijke opgave”, zegt bestuurder Bé de Winter.

Bij Waternet wordt al hoopvol gesproken over een prachtige nieuwe drinkwaterbron. Maar kan brak water in de polder Horstermeer deze belofte inlossen? Daar zou ook het waterbeheer in de omgeving veel baat bij hebben. Tijdens een pilot wordt dit nu uitgeprobeerd. “We doen iets heel nieuws.”

Het op grote schaal benutten van bioplastics voor verpakkingen is vanuit milieuoogpunt niet haalbaar, volgens een studie van een groep wetenschappers van onder andere de Rijksuniversiteit Groningen. Hiermee zou het gebruik van land en water aanzienlijk toenemen. Zo kan alleen al in Europa minstens 45 miljard kubieke meter water per jaar nodig zijn.

Waterschap Limburg komt met een aanscherping van het verbod om water uit beken en rivieren te halen. Vanaf vrijdag mag er overdag geen water meer worden gebruikt voor kapitaalintensieve teelten, behalve voor hard fruit. Nooit eerder was deze maatregel in Limburg nodig. Ook een aantal andere waterschappen heeft deze week nieuwe maatregelen genomen in verband met het droge en hete weer.

In de Leuvenumse Beek op de Veluwe is een tijdelijke stuw van zandzakken geplaatst. De noodmaatregel is genomen vanwege de droogte en zorgt ervoor dat het nog aanwezige water wordt vastgehouden. Waterschap Vallei en Veluwe heeft vissen vanuit droogvallende plekken in de beek overgebracht naar het nog stromende deel.

Nederland wordt nog maar kort serieus geconfronteerd met droogte. In landen ver weg is een tekort aan water al lang een probleem. Kan Nederland leren van droge landen in Zuid-Europa of bijvoorbeeld Australië, Israël of Zuid-Afrika? En gebeurt dat ook? ‘Er is zat kennis op te halen.’

NWO, de Nederlandse organisatie voor wetenschappelijk onderzoek, stelt zes miljoen euro beschikbaar voor onderzoeken naar ‘Klimaatrobuuste productiesystemen en waterbeheer’. De call for proposals is nadrukkelijk ook bedoeld voor waterschappen of andere bij de uitvoering van het waterbeheer betrokken praktijkorganisaties.

Afgelopen vrijdag voerde waterschap Hunze en Aa’s in delen van haar beheersgebied een beregeningsverbod overdag in. LTO Noord reageert verbolgen, zowel over de snelheid waarmee de beslissing genomen is als de beslissing zelf. Het waterschap stelt niet anders te kunnen en sluit aanvullende maatregelen niet uit.

Als er niet minder water wordt gebruikt, valt in een aantal gebieden de waterdruk in de loop van de dag weg. Daarvoor waarschuwt drinkwaterbedrijf Vitens. Het bedrijf dringt aan op zuinig watergebruik, met name in de provincies Gelderland en Overijssel.

Het merendeel van de Groningers (86 procent) wil besparen op het watergebruik. Velen weten echter niet precies hoe, 1 op de 5 heeft daarom behoefte aan bespaartips. Dit blijkt uit een online enquête van Waterbedrijf Groningen. De resultaten van de peiling gebruikt het waterbedrijf om in de regio het bewustzijn over de beschikbaarheid van voldoende en kwalitatief goed drinkwater te vergroten. Zuinig watergebruik is ook in Groningen noodzaak om over voldoende drinkwater te kunnen blijven beschikken.

Kortetermijnvoorspellingen met radartechnieken over te verwachten neerslag blijken in veel gevallen bijzonder nauwkeurig. Dat stellen Deltares, Wageningen University & Research (WUR) en het KNMI na onderzoek. De methode kan waterbeheerders helpen op adequate wijze te anticiperen op extreme buien als plaats en hoeveelheid neerslag preciezer worden voorspeld.

De Europese Investeringsbank (EIB) leent 150 miljoen euro aan Vitens om het drinkwaterdistributienetwerk toekomstbestendig te maken en de waterreserves in de komende 10 jaar te vergroten. Het grootste waterbedrijf van Nederland moet de komende jaren fors investeren om aan de stijgende watervraag te kunnen doen.

Zorg voor een democratischer proces van kennisontwikkeling door goed naar burgeronderzoekers te luisteren. En meet of het waterbewustzijn werkelijk is vergroot, als dit een belangrijk doel van een citizen science project is. Dit zijn aanbevelingen van het Rathenau Instituut dat de inzet van burgers bij onderzoek naar waterkwaliteit heeft bestudeerd.

Overstromingen langs de kust vormen rond 2100 een mogelijke bedreiging voor 4,1 procent van de wereldbevolking en voor activa ter waarde van 20 procent van het wereldwijde bruto binnenlands product. Dat blijkt uit een studie van en aantal Nederlandse en buitenlandse kennisinstellingen.

Gedurende twee weken in de zomer van 2019 was de Limburgse gemeente Weert het decor van een bijzonder experiment. Drinkwaterbedrijf WML, met steun van wetenschappers van KWR, probeerde via een intensieve en op gedragsbeïnvloeding gerichte publiekscampagne het leidingwatergebruik tijdens de piekuren te beperken. Wat zijn de lessen? 

Omdat het een week lang erg droog en warm wordt, loopt de watertemperatuur verder op. Dat heeft negatieve gevolgen voor de waterkwaliteit, waarschuwt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW). De afvoer van de Rijn is laag en van de Maas zeer laag en beide dalen nog. Waterbeheerders hebben voor de Maas regionale maatregelen genomen.

Gemeenten, waterschappen en andere partijen proberen op verschillende manieren de woekerende Aziatische duizendknopen aan te pakken, met wisselend succes. Nu wordt een natuurlijke vijand uit het eigen continent in de strijd geworpen: de Japanse bladvlo. Op een aantal proeflocaties wordt gekeken of het diertje ook in het Nederlandse klimaat schade aan de invasieve plant kan toebrengen.

Onderzoekers van Wageningen University gaan de komende weken veldmetingen doen om het verkoelende effect van verschillende grasvegetaties in kaart brengen. Met deze metingen willen de onderzoekers onder andere bepalen welk beheermaatregelen het meeste invloed hebben.